Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Page 99

GUÐRÚN I. GUÐMUNDSDÓTTIR, RAKEL GUÐMUNDSDÓTTIR
það sé erfiðara að kenna í unglingadeildinni og eru hræddar við stóru strákana ■
Líkamlegar ástæður ■ Óöryggi ■ Ótti við agavandamál ■ Hræðsla við unglinga.
Niðurstaðan er því sú að karlkyns og kvenkyns kennaranemar eru sammála um að
kennari á unglingastigi eigi að vera ákveðinn en alls ekki viðkvæmur. Flestir kenn-
aranemar töldu sig ekki hafa heyrt að karlar hefðu betra lag á unglingum en konur,
en Iíkt og hjá kennurum töldu fleiri piltar en stúlkur sig hafa fengið að heyra slíkt.
Meira en helmingur bæði pilta og stúlkna taldi að kvenkyns kennaranemar treystu
sér síður en karlkyns kennaranemar til að kenna á unglingastigi í æfingakennslu.
KARL EÐA KONA - SKIPTIR ÞAÐ MÁLI?
Nemendur telja mikilvægast að kennarinn sé skilningsrtkur og sveigjanlegur. Bendir
þetta til þess að nemendur vilji í raun og veru nánari samskipti við kennarann.
Samkvæmt kvarða Söndru Bem eru bæði skilningsríkur og sveigjanlegur kvenlegir
eiginleikar. Það virðist því vera sem nemendur á unglingastigi meti kvenlega eigin-
leika meira í fari kennara síns en þá sem teljast fremur karlmannlegir.
Kennarar og kennaranemar eru aftur móti þeirrar skoðunar að ákveðni sé
mikilvægasta atriðið í fari kennara á unglingastigi. Er það athyglisvert þegar haft er
í huga að á meðan þeir eru e.t.v. uppteknir af því að halda uppi ströngum aga eru
nemendur að leita eftir hinum skilningsríka og sveigjanlega kennara. Kennarar og
kennaranemar virðast því leggja megináherslu á karlmannlega eiginleika.
Kvenkennarar leggja meiri áherslu á það en karlkennarar að kennari þurfi að
vera ákveðinn. Þar sem ákveðni getur verið ein leið til að auka sjálfstraust tengist
það hugsanlega kynhlutverkum og mismunandi uppeldi kynjanna. Vegna þess hve
uppeldi er kynbundið og karlmenn oft aldir upp í því að vera ákveðnir virðast þeir
eiga auðveldara með að ganga inn í hlutverk ákveðins kennara en konur.
Þegar athugað er hvaða eiginleikar það eru sem hóparnir telja léttvægast að
kennarinn búi yfir verður viðkvæmni efst á blaði. Er hún oftast valin af báðum
kynjum í öllum hópum nema af kvenkennurum sem telja síður mikilvægt að vera
rikjandi.
Áhersla hópanna á léttvægi þess að vera viðkvæmur kemur ekki svo mjög á
óvart. Of mikil viðkvæmni í fari kennara gæti valdið honum óþægindum þar sem
nemendur geta verið óvægnir finni þeir veika bletti á kennara sínum.
Áberandi flestir kennaranemar telja viðkvæmni léttvægasta eiginleikann í fari
kennara á unglingastigi. Má rekja það til óöryggis hins reynslulausa kennaranema
sem bregður ákveðninni fyrir sig í því skyni að hafa fullkomna stjórn á því sem fram
fer í skólastofunni. Athyglisvert er þó að mun fleiri stúlkur en piltar eru þeirrar
skoðunar að kennari á unglingastigi megi ekki vera viðkvæmur. Þarna víkur um-
burðarlyndi kvenna fyrir því óöryggi sem fylgir því að takast á við nýtt starf. Þær
breytingar á áherslum og viðmóti kennarans þegar komið er á unglingastig má
hugsanlega skýra með því að ákveðin breyting verður á hegðun nemenda á ungl-
ingsárunum. Hegðunin samræmist oft ekki lengur því sem fullorönir telja æskilegt
og því stangast hagsmunir þessara tveggja hópa gjarnan á (Atkinson 1981:97).
97