Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Qupperneq 149

Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Qupperneq 149
HELGI SKULI KJARTANSSON atriðum frá 1992: Maastrichtsamkomulagi og EES-samningi, jafnvel samningum um fækkun kjarnorkuvopna og um skiptingu Tékkóslóvakíu sem ekki voru gerðir fyrr en í júní, þegar vinna var komin talsvert á veg við íslensku útgáfuna. Aðaláhersla bókarinnar er á stjórnmálasögu, einkum ríkjaskipan, landamæri og styrjaldir, enda er það sá þáttur sögunnar sem hvað einfaldast er að setja fram á kortum. Onnur svið, eins og menningarsaga og hagsaga, fá minna rými, eins og raunar má telja eðlilegt. Rækileg umfjöllun um heimsstyrjaldirnar tvær stingur t.d. nokkuð í stúf við tvær opnur um áratugina milli stríða, þar sem líka er mest sagt frá ófriði og landvinningum, en sjálf heimskreppan er ekki nefnd á nafn. Aftan við aðalefni bókarinnar koma mjög rækilegar skrár. Fyrst „Nafnaskrá korta", sem er tæmandi skrá, nöfn færð með mismunandi rithætti ef við á, og stund- um útskýrð, t.d. sagt í hvaða borg eða landi staðurinn er og aðgreint, þegar við á, hvort átt er við borg, ríki, eyju eða annað slíkt. Þá „Atriðisorða- og mannanafna- skrá", sem er að vísu rangnefni, því að hún geymir lítið af atriðisorðum (t.d. ekki „skip", „siglingar", „landafundir") og er að öðru leyti ekki bundin við mannanöfn, heldur er þetta nafnaskrá lesmálsins utan korta. Hún er líka mjög rækileg, t.d. sögð deili á öllum persónum og tilgreind eftir föngum fæðingar- og dánarár ásamt stjórnarárum þjóðhöfðingja. Dæmi: Raitnond af Toulouse (1036-1105), greifi af T„ tnarkgreifi af Provence, kross- ferðarriddari Skrárnar taka yfir 40 þéttprentaðar síður. Þar á eftir kemur „Söguleg tímatafla", þ.e. tímatalsyfirlit á 13 opnum þar sem dálkur er fyrir hverja heimsálfu og samtíma- atburðum stillt upp hlið við hlið. (Dálkur Evrópu er jafnan þéttskrifaður en hinir oftast gisnari.) Vísað er til umfjöllunar framar í bókinni, þegar um hana er að ræða, en hér er líka fjöldamargt nefnt sem lítt eða ekki kemur fram í kortahlutanum. Það er því eiginlega skaði að nafnaskrárnar skuli ekki ná til þessa yfirlits. Fremst í tímatalsyfirlitinu er dálkur þar sem getið er atburða íslandssögunnar (væntanlega í stað norskra upplýsinga í frumútgáfunni), og er það prýðileg hug- mynd. Hins vegar ber þetta yfirlit merki þess að íslenska útgáfan hafi verið unnin býsna hratt. Það hefur ekki einu sinni unnist tími til að dreifa íslensku atburðunum um dálkinn eftir tímatali, heldur eru þeir bara settir efst í dálk. Fyrri hluti yfirlitsins er fenginn úr kennslubókinni Aldir bændasatttfélagsins (eilítið lagfærður en um leið búin til villa: atburður ársins 1198 settur undir 1190). Seinni hlutinn virðist vera aðfenginn líka. Þetta yfirlit er að því leyti óheppilegt að hér eru allt of margir at- burðir nefndir í of stuttu máli. Fyrsti þriðjungur 16. aldar er t.d. afgreiddur svona: 1518 Hafnarfjarðarbardagi. 1532 Grindavíkurslríðið. Þetta er gott og blessað í bók um Islandssögu þar sem hægt er að finna nánari upp- lýsingar um þessi lítt þekktu fyrirbæri, en á ekki við hér. Auðvitað hefði þurft - og ekki verið mikið verk - að taka saman einfalt yfirlit um íslandssögu eftir þörfum þessa rits. 147
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.