Tímarit lögfræðinga - 01.12.1998, Blaðsíða 96

3.6 Vinnusamningar
Efndastaður vinnusamninga er yfirleitt hjá vinnuveitanda eða á atvinnustöð
hans, nema um annað hafi verið samið. Flytji vinnuveitandi er starfsmaður því
aðeins skyldur til að vinna á hinurn nýja vinnustað, að það valdi honum ekki
verulegum óþægindum eða óhagræði að sækja vinnu á hinum nýja stað. Sem
dæmi má nefna, að flytji fyrirtæki frá Reykjavík til Hafnarfjarðar, verða
starfsmenn að sæta slíkum breytingum, og vilji þeir ekki á þær fallast, geta þeir
sagt upp starfi sínu. Breytingu sem þessa verður vinnuveitandi að tilkynna með
hæfilegum fyrirvara, og ef það er ekki gert, er litið svo á, að starfsmenn séu ekki
bundnir af uppsagnarfresti, heldur geti þeir sagt upp starfi sínu frá og með þeim
tíma, sem fyrirtækið flytur.86
I 22. gr. hjúal. segir, að flytji húsbóndi búferlum, eftir að vistarsamningur er
gerður, en áður en vistartími byrjar, 50 km burt frá þeim bústað hans, þar sem
hjúið átt að fara í vist, eða úr sveit í kaupstað eða öfugt, er hjúinu ekki skylt að
fara í vistina. Ef húsbóndi flytur af landi brott, skal hann ennfremur greiða hjúi
kaup fyrir tvo rnánuði og að auki matarverð samkvæmt 29. gr. laganna, ef hann
hefur ekki látið hjúið vita um flutninginn fjórum vikum hið skemmsta, áður en
vistartími átti að byrja. Ef hjúið flytur í vistina allt að einu, er húsbóndinn skyld-
ur til að standast þann sérstaka kostnað, sem það hefur haft í för með sér fyrir
hjúið. Ef húsbóndi flytur búferlum, eftir að hjúið er komið í vistina, gilda sams
konar ákvæði.
Með sama hætti og starfsmaður er ekki talinn skyldur til að taka upp vinnu á
nýjum vinnustað, þegar atvinnustarfsemin flytur lengri vegalengd, þarf starfs-
maður heldur ekki að sæta því að honum sé vísað til starfa við fjarlægari deildir
starfseminnar. Þá þarf starfsmaður heldur ekki að sæta því, að honum sé vísað
til annarra starfa á vinnustað sínum en þeirra, sem hann var ráðinn til. Mat í
þeim efnum getur á hinn bóginn verið örðugt. Sjá til athugunar um það efni H
1983 1707, sem veitir nokkra vísbendingu um, hver sjónarmið verða lögð til
grundvallar í þeim efnurn.
Deiluefni málsins var það, hvort háseta væri skylt að vinna á netaverkstæði útgerðar
sinnar dagana 15.-21. nóvember 1978, en þá daga var hann vinnufær í landi. Skip
það, sem hann var háseti á, var á veiðum frá 10.- 21. nóvember. Hafði hásetinn ekki
farið út með skipinu vegna vinnuslyss, er það lét úr höfn. Samkvæmt ósk út-
gerðarinnar hafði hásetinn talið sér skylt að mæta til vinnu á netaverkstæðinu, þegar
hann var orðinn vinnufær samkvæmt læknisvottorð. Fór hann því þann 15. nóvember
og kynnti sér vinnuaðstöðuna og hugðist mæta til vinnu næsta dag. í millitíðinni
hafði hann hins vegar samband við forseta Sjómannasambands íslands, og eftir þær
viðræður taldi starfsmaðurinn sér ekki skylt að taka þessari vinnu, þar sem hann væri
ráðinn til sjós og ákvað að mæta ekki. Hásetinn taldi sig eiga rétt til slysalauna vegna
allrar veiðiferðarinnar, enda þótt hann hefði aðeins verið óvinnufær samkvæmt
86 Sjá nánar Bernhard Gomard: Obligationsret I, bls. 125. Arnniundur Backman og Gunnar
Eydal: Vinnuréttur, bls. 115.
348