Saga - 1993, Side 59

HART HRÍS GERIR BÖRNIN VÍS"
57
þar er sá sem gegnir stöðunni nefndur inspector scholae. Aðstoðar-
maður hans var vicarius scholae eða vicarius superiorum. í Bessastaða-
skóla bar hann heitið inspector classis superioris,49 Sá sem stóð sig best í
skólanum bar heiðurstitilinn dux scholae eða supremus.
I Frakklandi var algengt að æðsti neminn væri nefndur excitator
Publicus og valinn úr hópi nema í efsta bekk og síðan eins margir exci-
tatores particulares og bekkir (classes) voru. í Englandi voru oft custodes
°g asini til eftirlits með nemum. I Cordierskólanum í Genf voru eftir-
Ftsnemar kallaðir nomenclatores. í minni skólum í Frakklandi voru
’uspectores. Þeir áttu að hvísla ávirðingum skólafélaganna að kennar-
anum. I einstaka skólum voru supervisores sem áttu að halda uppi
njosnum um inspectora. í stórum skólum í Frakklandi völdu kenn-
arar 18 praepostiores úr hópi eldri nema. Fjórum var ætiað að finna út
hverjir væru fjarverandi úr kennslustundum. Fjórir höfðu eftirlit með
svefnherbergjum, tveir þjónuðu í kapellu, einn fylgdist með göngum.
Einn hafði eftirlit með heimilisstörfum og hreinsun. Tveir báru
ábyrgð á poppidiani (kostgöngurum).50
I Skálholtsskóla og Hólaskóla voru poppidiani nefndir irregulares. í
lslensku latínuskólunum var sá sem varðveitti hrísvöndinn (virga)
nefndur custos. Hann átti einnig að sópa gólf skólans á laugardags-
kvöldum og færa þjónustustúlkum óhreinan fatnað á sunnudags-
rn°rgnum, taka hreinu fötin og afhenda réttum eigendum. Á Hólum
Wlreiddi custos mysudrykk skólapilta sem nefndur var blanda. Þeir sem
attu að sjá um blöndukönnuna í Skálholti voru nefndir bacchi. í leik-
rúinu Skammkell segir:
Skeyti ég ei meira hér um bý
um kerlinganna Spenansí,
absalút ég stár með frí
cum tractament(a)s frá Bacchí.
Eyrirmyndin er líklegast Guömundur kali Gíslason (1759-1836) sem
Var í Skálholtsskóla 1775-80.51 í Bessastaðaskóla var starfið nefnt mun-
í la bacchi. í þeim skóla var kannan með mysudrykknum kölluð þjóð-
^ fáll Melsted 1912. Endurminningar Pcíls Melsted. Kh., 26.
Sjá Philippe Ariés 1979, 231-57.'
11 Steingrímur J. Þorsteinsson 1943. Upphaf leikritunar rf íslandi. Rvík, 35.