Saga - 1993, Síða 117

115
KELTNHSK ÁHRIF Á ÍSLENSKT ÞJÓÐLÍF
tor með henni var írsk prinsessa Myrgjol að nafni og sonur hennar
Erpur. Myrgjol hafði verið jarlsfrú í Skotlandi og sögð margkunn-
andi.10 Báðar þessar konur hljóta að hafa haft þekkingu á keltneskum
lögum og getað gefið upplýsingar um þau. En lítum nú á nokkur
ntriði til viðbótar sem gætu átt uppruna sinn í keltneskum sam-
félögum.
Fjörbaugsgarður
'tt sérkennilegasta ákvæði íslenskra laga er án ef ákvæði Grrígrísnr
Urn fjörbaugsgarð. Fjörbaugsgarður er í sem stystu máli tímabundin
ufilokun frá samfélaginu, útilokun sem þó gerir ráð fyrir að brota-
maðurinn geti aftur komist inn í mannlegt samfélag. Ekki er vitað um
sarnbærileg ákvæði í lögum frá Skandinavíu og það sama er reyndar
UPP á teningnum hvað keltnesk Iög varðar enda er þar ekki að finna
aðrar refsingar fyrir afbrot en fébætur. Þó tíðkuðust meðal íra siðir
Sem líktust að sumu leyti fjörbaugsgarði.
Eins og fram hefur komið var ættin grunneining írsks samfélags,
®ttin í heild var bótaskyld ef einhver ættingi braut af sér. Ættin varð
því að eiga í bakhöndinni ráð til að losna við vandræðamenn sem
Lkki fylgdu settum reglum og ollu ættingjum sínum fjárútlátum. Slíka
menn var hægt að afsegja úr ættinni og greiða konunginum og kirkj-
unni ákveðna upphæð til að tryggja sig fyrir frekari misgjörðum
ohappamannsins. Ef þeir bættu ráð sitt var hægt að taka aftur við
Þeirn með því að gefa þeim hnefafylli af korni, hníf eða leyfa þeim að
sPretta af hesti á jörð ættarinnar.11
Þar sem uppbygging keltnesku kirkjunnar var í samræmi við ætta-
Samfélagið giltu innan hennar svipaðar reglur og í samfélaginu. Ein
a/ Þeim refsingum sem heilagur Columbanus setti munkum sínum var
tlu ára útlegð úr klaustrinu en sú refsing var einungis notuð ef
munkur framdi morð.12 Fleiri heimildir eru til um að kirkjunnar
menn hafi verið sendir í útlegð í lengri eða skemmri tíma.13
10
11
12
13
lM»dnámabók. íslendingasögur I. Akureyri 1950, bls. 81-3.
Ánc/enf Laws and Inslitutes oflreland III. Dublin 1873, bls. cxv-cxvi og bls. 381-82.
oody, T.W. og Martin, F.X. Tlw Course oflrish History. Cork 1967, bls. 74.
^ adwick, Nora. The Age of the Saints in the Early Celtic Church. London 1961, bls.