Saga - 1993, Page 138

136
EINAR H. EINARSSON
segja og rakin var hér á undan, nema að þar bar meira á öskufalli.
Fréttir úr Reykjavík um síma hermdu að vart hefði orðið við öskufall
um allar útsveitir allt til Reykjavíkur; eins að öskufalls hefði orðið
vart allt austur í Hornafjörð.
Næstu daga hagaði gosið sér á svipaðan hátt. Ösku bætti við í aust-
ursveitum, einkum í Skaftártungu. Lítilsháttar varð vart við öskufall
austan Reynisfjalls. Vægir jarðskjálftakippir fundust flesta daga aust-
an til í Mýrdal.
17. október
Var þá bjart yfir allt austur á rniðjan Sand. (Var nú gerður út leiðang-
ur nokkurra manna úr Mýrdal til að skoða ummerki við Kötlujökul;
innskot ATG).
Komumst inn á afréttinn alla leið að jökli við Vatnsrásar svo-
nefndar. Þar sáust verksummerkin: Jökullinn sprunginn fram
þannig að afar stór gjá eða jökulgljúfur gekk þar inn í jökul-
inn... Var sem standberg myndaði jökulinn þar sem sprengt
hafði frá, eigi minna en 80 faðmar á hæð.7
Leiðangursmenn staðfestu ennfremur að þann 14. október hefði mik-
ið hlaup runnið suður Sandinn og sópað burtu allmiklu af jökul-
hrönnum sem mynduðust fyrsta gossólarhringinn og borið út á haf.
Haraldur Einarsson, einn þeirra er voru í þessari ferð, sagði svo frá
síðar að nærri í upphafi hlaupsins hafi myndast geysileg jakastífla
milli Selfjalls og Léreftshöfuðs og lónað þá svo upp að nærri hefði við
Iegið að vatn kæmist vestur með afrétti og í Kerlingardalsá. Þarna
voru óskapleg jakabákn þar sem Kjartan Guðmundsson ljósmyndari
tók hina frægu jakamynd sína (myndina má m.a. sjá í Jnrdfræði eftir
Þorleif Einarsson, Reykjavík 1968 og síðari útg. bókarinnar; innskot.
ATG). Haraldur taldi að þessi stífla hefði getað átt drjúgan þátt í að
hlaupið náði ekki að renna vestur með hömrunum til Víkur. Selfjall
hefði beint vatni svo mikið til austurs þegar það náði ekki að renna
suður Seldalinn að mest af hlaupinu hefði ruðst austur fyrir Hjörleifs-
höfða.
Mikið ösku- og gufuuppstreymi var úr gígnum þennan dag og af
7 G.S. 1919. Bls. 16.