Saga - 1993, Qupperneq 222

220
RITFREGNIR
ar eru bækur Harðar um kirkjurnar í Skálholti og myndverkin frá Hólum,
auk kaflanna í bókinni um skrúða og áhöld og fyrr er um getið.
Það er því mikið tilhlökkunarefni að boðaðar eru bækur um Mosfell og
Laufás sem Hörður mun hafa samið einn.
Magmts Þorkclssoit
Guðrún Nordal, Sverrir Tómasson, Vésteinn Ólason rit-
stjóri: ÍSLENSK BÓKMENNTASAGA I. Mál og menning.
Reykjavík 1992. 625 bls. Myndir og skrár.
Islensk bókmeimtasaga 1 er fyrsti hluti af fyrirhuguðu fjögurra binda verki sem
á að ná yfir íslenskar bókmenntir frá fyrstu tíð til nútímans. Hefur þegar ver-
ið ákveðið hvaða tíma skuli fjallað um í hverju verki. Höfundar fyrsta bindis
eru Vésteinn Ólason, Sverrir Tómasson og Guðrún Nordal.
Það eru ánægjuleg tíðindi að út er væntanleg heildarbókmenntasaga út frá
nýjustu rannsóknum og nú er að vona að upphafsmenn standi við áform sín
og tímasetningar en þeir segja 2. bindi fullsamið og ætlunina að 3. og 4. bindi
fylgi fast á eftir.
Skipting efnis milli höfunda er þannig í 1. bindi: VÓ 11-262: Inngangur og
forn kveðskapur, þ.e. eddukvæði og dróttkvæði. ST 263-308 og 345-480: Ver-
aldleg sagnaritun 1120-1400 (að undanskilinni Sturlunga sögu) og kristnar
trúarbókmenntir í óbundnu máli. GN 309-344: Sturlunga saga. VÓ 481-516;
Kristileg trúarkvæði til loka 13. aldar. ST 517-571: Erlendur vísdómur og
forn fræði.
Höfundar segjast vilja leggja megináherslu á ,,..að lýsa bókmenntunum og
segja sögu þeirra með þeim hætti að skiljanlegt sé og örvandi fyrir hvern sem
áhuga hefur, án tillits til skólagöngu eða fræðilegrar þekkingar. Jafnframt er
reynt að gera bækurnar þannig úr garði að þær geti glatt augað og laðað les-
andann að sér." (Formáli bls. 5-6.)
Tilvitnanir og meðferð þeirra er með nokkru frjálslegri máta en oft má sjá.
Ekki er vitnað í hvert einstakt rit við hvern stað heldur er aftan við bókina
„heimildatal og skýringar" þar sem rakið er eftir blaðsíðum í töluröð hvaðan
tilvitnanir eru fengnar og við hvaða höfunda er stuðst hverju sinni. Þetta er
þó nokkur léttir frá því ntjmerakraðaki, neðanmálsgreinum eða hörðu skamm-
stafanatækni sem oft má líta sem sérstaka vísindagrein í fræðiritum. Tilvitn-
anir í stafréttar útgáfur eru allar færðar til nútímastafsetningar. Á eftir heim-
ildatali og skýringum er nafnaskrá.
Bókin hefst á inngangi og köflum um kveðskap af fornum rótum, eddu-
kvæði og dróttkvæði (VÓ bls. 13-262).
Eftir inngangskafla um menningu og samfélag við upphaf íslandsbyggðar
hefst hin eiginlega bókmenntasaga með kafla um kveðskap á manna vörum