Ný saga - 01.01.1989, Síða 72

Ný saga - 01.01.1989, Síða 72
Matthew James Driscoll Gunnlöð kennir Fjölnis fund fyrst að geyma Ianga stund, blekkt var af því bauga grund, að Bölverk hafði slæga lund. Lítið nokkuð lagði hann á - Ijóðin hljóta að standa smá - enginn skyldi auðar Ná angurlaust með kvæðum fá. Því hef ég ekki vanist þar við, varla hafa þeir jafnan sið, sjaldan bregður mjaldur mið, misjafnt verður um kvenna frið. Fljóðin ræki Friggjar barð, forðist heldur véla skarð, minnumst á, hvað mjóvum varð meyjum kóngs í Artús garð. Fimmta vísan er torskilin. Kenningin „Friggjar barð“ er að öðru leyti óþekkt, en Finnur Jónsson skýrði hana sem „tryggð". Þótt hún virðist merkja það í ljósi vísunnar í heild, er ekkert í orðunum sjálf- um sem bendir til þeirrar merkingar. Freistandi er að Iáta sér detta í hug að hér sé um að ræða þýðingu á mons veneris, þ.e. „munúðarhóir,23 þar sem Frigg kemur í stað Venusar. Slíkt væri ekki einsdæmi. í heil- agramannasögum og þess hátt- ar ritum sem þýdd voru úr latínu var algengt að setja nöfn norrænna guða í stað róm- verskra eða grískra, og Frigg einmitt langoftast höfð í stað Venusar, þótt Freyja komi líka fyrir einstaka sinnum.24 Á sama hátt gæti véla skarð verið eign- arfallsumritun,25 þ.e.a.s. „kenning" sem hefúr enga merkingu aðra en þá sem felst í eignarfallsorðinu vél, en sá möguleiki er einnig fyrir hendi að túlka véla skarð bókstaflega sem „hið hættulega skarð“ og er þá aftur átt við kynfæri kvenna. Sé svo þá er merkingin sú sama en vísan orðin þó nokkuð klámfengin og því mun meira í ætt við fabliau-kvæðin, en þar voru orðaleikir af þessu tagi einmitt mjög vinsælir. Þriðji mansöngurinn fjallar um elli. Hér harmar skáldið að aldur hamli sér frá því að taka þátt í leik með þeim auðar- Gnám sem hann segir að þyrpst hafi að sér forðum. Þetta er ekki óalgengt minni i mansöngvum, en virðist varla eiga heima í kvæði sem fjallar um skírlífis- próf. í heild verður því ekki betur séð en að mansöngvarnir séu með hefðbundnum hætti, og þótt efni þeirra tengist óhjá- kvæmilega efni rímnanna að einhverju leyti, þá virðist ekkert benda til þess að skáldið hafi notfært sér þessi tengsl. Megin- tilgangurinn virðist vera að kitla áheyrendurna, en ekki að boða skírlífi. Bæði Möítuls saga og Skikkjurímur skiptast augljós- lega í þrjá þætti.Þótt Iengd þátt- anna sé mismunandi í þessum verkum, eru þó hlutföllin innan þeirra nokkurn veginn þau sömu. Fyrsta ríma spannar um þriðjung efnisins, en samsvarar efni fyrstu þriggja kafla sög- unnar, en þeir eru um fimmt- ungur söguþráðarins þar. Kaflar fjögur og fimm svara til annarr- ar rímu, og er sá þáttur svipað- ur að lengd í báðum verkum, eða um fimmtungur söguþráð- arins. Síðasta ríman samsvarar síðustu sex köflum sögunnar, en þeir spanna um 60% efnisþ- ráðarins í sögunni en um 40% í rímunni. í fyrsta þættinum er veruleg- ur efnismunur. Hér er fyrst að nefna röð upptalninga sem bætt er inn í rímurnar. Strax í tólftu vísunni hefur kappatal, og þess má geta að þrjú nöfn hafa verið sótt í annað verk en Möttuls sögu. Skáldið telur líka upp undarleg lönd og kynlega íbúa þeirra. Hann rekur öll þau hljóðfæri sem leikið er á í veisl- unni og hefur skrá um leiki og íþróttir þeirra sem veisluna sitja. Þessar upptalningar eru allar fengnar úr öðrum riddara- sögum, og virðist rímnaskáldið hafa verið nokkuð vel að sér um þær bókmenntir. í því sambandi má nefna að rímurn- ar tala um „kringlótt sess“ Artús, sem ekki er getið í Möttuls sögu, en bendir til að rímna- Megintilgangurinn virðist vera að kitla áheyrendurna, ekki að boða skírlífi. Hér má sjá Artús konung sitja við veisluborð, en riddarar hans og annað hefðarfólk, ásamt hljóðfæraleikurum bíður þess að veislan hefjist. Hvort þetta er í Jarmóð skal ósagt látið.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Ný saga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.