Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Síða 83

FELIX MENDELSSOHN
65
síðar Schumann, sem var á líkum
aldri og Felix; meðal vísindamanna
og bókmentamanna Humbolt,
Bunsen og Jakob Grimm. Einn mál-
arinn, Hensel að nafni, kvæntist
Fanny. í þessum samkvæmum
lagði hver það til málanna, sem hon-
um var hugleiknast, og tóku börn-
in allajafna þátt í skemtununum.
Þetta varð eigi aðeins til þess, að
veita þeim meiri mentun og and-
legan þroska, heldur og gaf þeim þá
ytri siðfágun og glæsimensku, sem
jafnan einkendi þau. Auk þessa
voru hljóðfæra og söngmót um
hönd höfð annan hvorn sunnudags-
morgun í hinni rúmgóðu gestastofu,
sem tók um hundrað manns.
Stjórnaði Felix að jafnaði, Fanny
lék á píanó, Rebekka söng og Paul
lék á knéfiðlu; voru þá oftast æfð
hans eigin lög.
Á efri árum sínum sagði Abraham
Mendelssohn einhverju sinni bros-
andi við vini sína: “Þegar ég var
drengur, var ég þektur sem sonur
föður míns; nú er ég- þektur sem
faðir sonar míns”. Þetta var náttúr-
lega hárrétt sjálfslýsing og, án þess
að hann gerði sér grein fyrir því,
honum til hróss, því auk þess sem
hann hafði verið góður sonur, var
hann fyrirmynd feðra; því mjög er
það talið vafasamt, að Felix hefði
^okkurn tíma orðið það, sem hann
varð, ef ekki hefði verið fyrir stjórn
°g viturlegar leiðbeiningar föður
^ans, sem hvatti son sinn og leiddi
an þess þó, að íþyngja honum um
°f eða á hinn bóginn spilla honum
^aeð of miklu dálæti. Til þess að fá
sterkari vissu fyrir því, að hann
væri á réttri braut, tók hann dreng-
lnn rneð sér, sextán ára gamlan, alla
leið til Parísarborgar og fékk hið
merka tónskáld Cherubini til að
líta yfir tónverk hans og segja álit
sitt um þau. Svarið var ótvírætt, og
hafði þó Cherubini verið ótamt, að
hæla verkum annara tónskálda.
í þá tíð voru ferðalög með ólíkum
hætti og nú gerist. Á sjó var farið
með seglskipum, sem stundum voru
furðu fljót í förum, ef vel byrjaði,
en ef illa lét, hröktust fjrrir veðrum
og vindi svo vikum skifti. Á landi
var aðallega um þrent að velja:
Að fara fótgangandi, sem mjög
tíðkaðist meðal fátækra stúdenta og
listamanna, að ríða á hestbaki, eða
ferðast með hinum stóru flutnings
hestavögnum, sem auðvitað voru
mest hafðir fyrir langferðir á
landi, líkt og járnbrautir nú á dög-
um. Að vísu var gufuvélin komin í
gang fyrir daga Mendelssohns, en
gufuskip hættu sér lítt út úr árós-
um lengi vel, og fyrstu járnbrautir
voru ekki lagðar um. meginland
Evrópu fyr en fáum árum fyrir and-
lát hans. En menn ferðuðust samt,
því annað betra þektist ekki, og svo
var fólk ekki í þessu sífelda kapp-
hlaupi við tímann, þrátt fyrir það,
að mannsævin var að mun styttri
þá en nú.
Abraham hvatti son sinn til
ferðalaga, og gaf honum auðvitað
nægan farareyri. Það var partur af
mentun hans, að kynnast heimin-
um, og um leið að láta umheiminn
kynnast honum. Fyrstu ferðina fór
Felix, þegar hann var 11 ára, með
einka-kennara sínum í tónfræði,
C. F. Zelter, sem var mikill vinur
Goethes, til að heimsækja hið aldna
skáld í Weimar. Varð Goethe svo
hrifinn af þessu hægláta og hátt-