Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Page 85

FELIX MENDELSSOHN
67
lands og eftir það hverja frægðar-
förina af annari — als tíu sinnum.
Á sumum þeim ferðum kom hann
við í Skotlandi, írlandi og Vestur-
eyjum. Frá þessum tíðu ferðalögum
stafa mörg af hans stærstu og merk-
ustu tónkvæðum, svo sem ítalska
hljómkviðan, Skotska hljómkviðan,
Sigling í blásandi byr, við kvæði
eftir Goethe, og í helli Fingals, í
minningu um Vestureyja-förina,
sem sennilega er frumlegasta tón-
ljóð hans. Þá voru og Söngvar án
Ijóða, að sjálfs hans sögn, nokkurs-
konar ferðaminningar; er enn mjög
stuðst við þá í kenslu unglinga, og
nú í haust voru þeir leiknir á
hljómplötur. Fleiri verk hans hafa
nú verið fest á hljómplötur, þar á
meðal Fiðluljóðið í E-moll, Jóns-
vökudraumurinn og Elías spámaður.
Öll seinni ára ferðalög Mendels-
sohns, og einkum þó Englandsferð-
irnar, voru fyrir ítrekaða beiðni
tónlistarstofnana og söngfélaga,
sem gjörðu það að skilyrði, að hann
kefði um hönd fleiri eða færri af
sjálfs sín verkum. Er svo sagt, að
auk þess sem hann leiddi hljómsveit-
ir með ágætum, þá hafi hann og með
fyrirdæmi sínu hafið organspil og
píanóslátt í Englandi á hærra stig
eu áður þektist. Hann var t. d.
fyrsti maður þar á því tímabili, sem
lék utanbókar eftir minni stærri
tónverk, svo sem sónötur eftir
Beethoven, sjálfan sig og aðra, sem
talið var sjaldgæft afrek. Einu
sinni vildi svo til, að samferðamað-
Ur hans glataði óviljandi afskrift af
Jónsvökudraumnum, en engin tök
u uð fá aðra afskrift senda að heim-
an> og skrifaði hann þá alt verkið
upp eftir minni, og er sagt, að ekki
hafi nótu verið haggað.
í Englandsförinni 1842 var hann
boðaður á fund Victoríu drotningar,
sem mjög dáðist að tónkvæðum
hans, og spilaði hann fyrir þau
hjónin í Buckingham höllinni; Söng
þá drotningin eitthvað af uppá-
haldslögum þeirra eftir hann, og
lék hann með á hljóðfærið. Sagðist
honum svo frá, að hún hefði haft
sæta rödd og sungið mjög smekk-
lega; en hún hefði kvartað yfir
feimni og taugaóstyrk, því vanalega
hefði hún gott vald yfir rödd sinni
og andardrætti.
Árið 1830 hafði Mendelssohn verið
boðin prófessors staða við háskólann
í Berlín, en skorast undan því. í stað
þess fór hann, að ráði föður síns, til
Rómaborgar. Ferðaðist hann víða um
ítalíu, og á þeim tíma skrifaði hann
ítölsku hljómkviðuna og að meira
eða minna leyti kantötu við Fyrstu
Wdlpurgis-nótt Goethes úr Faust,
auk all-margra söngva og streng-
leika. Á heimleið stjórnaði hann há-
tíða hljómleikum í Dusseldorf með
þeim árangri, að honum var boðin
þar föst staða, sem hann hélt í full
tvö ár, eða þangað til hann var ráð-
inn til Leipzig árið 1835; átti hann
þar fast heimili upp frá því, enda
þótt hann væri tíður gestur í Berlín,
einkum á meðan hann var undir
valdboði Friðriks Prússa-konungs,
sem áður er getið.
Eitthvað mun Mendelssohn enn
hafa fengist við söngleika-gerð, og
eru til að minsta kosti einn leikur
— opera — af fullri stærð og allmikil
tildrög að öðrum út af Loreley-þjóð-
sögunni, auk nokkurra smærri frá
æskuárunum. En enginn þeirra hefir