Hugur - 01.06.2009, Page 45

Hugur - 01.06.2009, Page 45
Fósturgrein ingar 43 Mannlegur margbreytileiki er kjarni mennskra samfélaga. Samfélag þar sem hámenntað starfsfólk heilbrigðisþjónustunnar ráðleggur foreldrum að láta eyða fóstri á þeirri forsendu að það kunni að fæðast skert, hefur fordóma og vanþekkingu í fyrirrúmi. Fyrir mér er slíkt jafn vafasamt og það að eyða fóstri vegna kyns þess eða litarháttar. Fatlað fólk er ómissandi í litrófi samfélagsins, líkt og kórinn í níundu symfóníu Beethovens eða strengirnir í verkum Mahlers.38 Einmitt sh'kar óvæntar vendingar í h'finu eins og fæðing barns með fodun eru ekki merki um mistök eða slys, þau eru hluti þess sem gefur h'finu merkingu, tilgangur hfsins er einmitt fólginn í því að takast á við hið óvænta. Ef gagnrýnendur læknis- fræðinnar hafa rétt fyrir sér þá hefur hún takmarkaða sýn á mannlega tilveru, markmið hennar og tilgang. Ef þetta er raunverulega rétt lýsing á sýn hennar á árangur þá virðist hún því marki brennd að einblína á árangur sem birtist í lægri tíðni sjúkdóma og frávika en ekki í skilningi á lífinu sjálfu. Hún virðist leggja ofuráherslu á að breyta fólki sem ekki vill láta breyta sér, sem einfaldlega vill láta taka sér eins og það er með sínum kostum og göllum. En hefur læknisfræðin þá ekkert sér til málsbóta? Skoðum nánar á hverju hlutverk og skilningur læknisins byggist. Trúmennska læknisfrœðinnar við frumhlutverk sitt Læknisfræðin h'tur eins og áður sagði á „verndun heilbrigðis og baráttu gegn sjúk- dómum“ sem meginverkefni sitt. í því felst sú viðleitni að bæta heilsu einstakhnga, auka lífslengd og draga úr þjáningum. I þeim skilningi stefnir læknisfræðin að því að skapa okkur betra líf. Fötlunarfræðin á þá hugsjón sameiginlega með læknis- fræðinni að leitast við að gera h'f okkar betra. En í stað þess að líta á einstaklinginn sem viðfang fræðanna og á vandann sem þann að eitthvað sé athugavert við ein- staklinginn, hann sé í raun haldinn einhvers konar sjúkdómi, þá er manneskjan samþykkt eins og hún er og ekki gerð tilraun til að skilgreina hana á nokkurn hátt út frá skerðingum hennar. A hinn bóginn er litið til aðstæðna hennar og um- hverfis39 og spurt: Hverju getum við breytt í umhverfinu til að bæta líf þessarar manneskju? Hvernig getum við gefið henni sömu tækifæri og aðrir hafa sem ekki búa við sömu skerðingu? Hvernig er hægt að mæta einstaklingnum þar sem hann er staddur og vinna með honum eins og hann er? Ef einstaklingurinn er ekki fullkominn þá er ófullkomleikinn samþykktur og í raun gengið enn lengra. Lögð er áhersla á að við séum öll ófuUkomin á einhvern máta og að ekki sé rétt að greina fólk í hópa; „hina eðlilegu" og „hina óeðlilegu“. Læknisfræðin er lituð af þeirri sýn á manneskjuna að hún var veik, er veik eða verður veik, það er hlutskipti okkar allra. í stað þess að taka þá stöðu í sátt og 38 Dóra Bjarnason, „Af sjónarhóli félagsfræði og fötlunarfræða“. 39 Sjá til dæmis umfjöllun um hið félagslega sjónarhorn og skilgreiningar á fötlun annars vegar og skerðingu hins vegar í Rannveig Traustadóttir „Fötlunarfræði , s. 29—33. Finnig í grein Dóru Bjarnason „Af sjónarhóli félagsfræði og fötlunarfræða“.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.