Hugur - 01.06.2009, Page 185

Hugur - 01.06.2009, Page 185
Ritdómar Heimspeki listarinnar; list heimspekinnar Stefán Snævarr: Kunstfilosofi, En kritisk innföring. Fagbokforlaget, 2008.303 bls. Bók Stefáns Snævarr Kunstfilosofi er kennslubók fyrir háskólastig, þau sem eru að læra heimspeki, bókmenntafræði, lista- sögu o.s.frv. samkvæmt upplýsingum á baksíðu. Þótt orðið ,list‘ komi fremst í heiti bókarinnar má ljóst vera að þetta er fyrst og fremst heimspekibók, að innihaldi og útliti, enda er eina mynd bókarinnar á forsíðu mynd Kirchners af Sitjandi stúlku. Oll dæmi um list eru þannig gefin í texta. I þessu er bókin hefðbundin heimspekibók og óhætt er að segja að sú sögulega nálgun sem meginhluti bókarinnar byggir á sé h'ka hefðbundin. Kunstfilosofi skiptist í þrjá hluta. Fyrri tveir hlutarnir eru heimspekisögulegir. I fyrsta hluta hefjum við ferðalagið með Grikkjum og endum hjá Nietzsche. Annar hluti fjallar svo um listaheimspeki 20. aldar þar sem byggt er á átökum rökgreiningar- og meginlandsheimspeki („Det kontinentale mot det analytiske“) . Þeim hluta lýkur á umfjöllun um pragmatíska listaheimspeki sem líta má á sem annað hvort málamiðlun milli meginlandssinna og greinara, eða sem sjálfstæðan valkost. Þriðji hlutinn er svo þematískur þar sem Stefán tekst beint á við fjórar grundvallarspurningar listaheimspek- innar: „hvað er list?“, „hvernig á að skilja list?“, „hvað er smekkur?" og að lokum „er listin sjálfstæð"? Þessir kaflar byggja að verulegu leyti á því sem á undan fer en vísa líka á ýmsa höfunda þar fyrir utan. I þessum köflum kastar Stefán fram ýmsum hugmyndum, en eins og heimspekinga er háttur gefur hann engin einhlít svör heldur er „það undir lesendum komið hvað þeim finnst um málið“ (275). Hann endar bókina svo skemmtilega með því að segja að það sama gildi um bókina í heild, sem lýkur ein- mitt þar sem henni lýkur. Stíll bókarinnar er nokkuð hressilegur, hann notar oft skemmtileg dæmi og beit- ir skemmtilegum líkingum. Dæmi má nefna hvernig hann líkir Schopenhauer við morfín og Nietzsche við amfetamín (93-98). Stundum má segja að í texta sem þessum gerist hann á köflum fullfrjálsleg- ur, eins og til dæmis þegar hann í umfjöll- un um lágmenningu skrifar „ég hef heyrt að það geti verið erfiðara að venja fólk af sjónvarpsglápi en venjulegu dópi“ (184). Eða þegar hann talar um félaga sinn sem er mjög músíkalskur, en hlustar bara á létta tónlist. Stefán telur að ef hann gæti leitt þennan félaga sinn á vit klassíkurinnar myndi viðkomandi kunna betur að meta klassík en létta tónlist (55). Allt um það finnst mér almennt að þessi gustmikli still geri bókina skemmtilegri. Stefán er jafn- framt í stöðugu samtali við efnið og tekur afstöðu. Hann leggur líka upp með þetta í innganginum þar sem hann tekur fram að hann taki afstöðu til skoðana heimspekinga, setji fram drög að sínum eigin kenningum og sé á móti afstæðishyggju (14-15). Gott dæmi um fundvísi Stefáns á áhuga- verða fleti mála er að finna í umræðu hans um afstöðu til raunsæis og óhlutbundinnar listar hjá Platoni. Á tíma Platons hófust tilraunir í málun mynda með dýpt og þrí-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.