Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2003, Qupperneq 204

Sæstrengir með slíka endurvaka hafa fasta og
óbreytanlega flutningsgetu.
Fyrir tvíátta ljóssamband þarf að lágmarki eitt
ljósleiðarapar, þ.e. einn leiðara fyrir hvora átt. Á
FARICE-1 eru á hverri grein strengsins tvö ljós-
leiðarapör. Þetta gefur þrjá beintengimöguleika, eins
og sjá má á kerfismynd. Einn milli Islands og
Skotlands, annan milli Færeyja og Skotlands og hinn
þriðja milli íslands og Færeyja.
Tæknin sem notuð er til að raða mimunandi ljós-
tíðnum á sæstrenginn er kölluð DWDM (Dense
Wavelength Division Multiplexing). Flún gerir kleift
að setja allt að 36 mismunandi bylgjulengdir á hvort
ljósleiðarapar og getur hver bylgjulengd flutt
lOGb/s. Hámarksflutningsgetan er því 720Gb/s. Til
að byrja með er aðeins kveikt á tveimur bylgju-
lengdum milli Islands og Skotlands og tveimur milli
Færeyja og Skotlands.
Sæstrengur er þannig uppbyggður að í miðjunni eru ljósleiðararnir, tveir eða fleiri. Þar
utan um er einangrun, sem er umlukin koparleiðara, sem flytur rafstraum til magnar-
anna. Þar utan um er aftur einangrun og síðan meiri eða minni styrking eftir þörfum. í
FARICE-kerfinu eru þrjár mismunandi strenggerðir notaðar. HDA-gerðin (Heavy Double
Armoured) er með tvöfalda stálvíravafninga og er notuð þar sem dýpi er minna en 400
metrar og talin hætta á skemmdum af völdum veiðarfæra, akkera eða annars, t.d. í nánd
við strönd. SA-gerðin (Single Armoured) er með einfaldan vafning og notuð lengra frá
landi niður á 1500 m dýpi. LWP-gerðin (Light Weight Protected) er notuð á dýpi milli
1500 og 2600 m, þar sem ekki þarf að plægja strenginn niður í hafsbotninn og ekki talin
hætta á skemmdum vegna veiða.
Þegar leið strengsins er valin í upphafi er farið eftir ýmsum atriðum, svo sem áætluðum
botnlögum, dýpi, og veiðum. Þessar upplýsingar eru einungis fengnar af venjulegum
sjókortum ásamt viðræðum við sjómenn sem þekkja til staðhátta. Eftir að fýsileg leið
hefur verið valin er fengið skip til þess að rannsaka þotninn nánar, þannig að hægt sé að
velja endanlega legu strengsins. Dýpið er mælt mjög nákvæmlega og úr þeim mælingum
er unnið þrívíddarmódel með dýpislínum á svæðinu. Einnig eru sónarmælingar notaðar
til þess að kanna hvort og þá hvar steinar eða klettar standa upp úr setlögunum, en því
til viðbótar er þykkt og harka setlaganna könnuð. Eftir þessar mælingar er strengnum
valin nákvæm staðsetning og í framhaldi af því er valin hvaða tegund strengs skuli vera
á hverjum stað.
Þegar kemur að lagningu er markmiðið að plægja strenginn um það bil 1,2 metra niður í
botninn, niður að allt að 1500 metra dýpi sjávar. Skipið dregur plóginn á eftir sér og er
honum stýrt af mikill nákvæmni af tölvum, sem búið er að mata á öllum upplýsingum
frá botnrannsóknunum, og áætla þær hraða lagningar, slaka strengs og stillingar plógsins
með tilliti til dýpis og hörku botnlaga. Einnig eru nokkrar myndavélar á plógnum
þannig að hægt er að fylgjast myndrænt með aðstæðum á botninum. Oðru hvoru koma
þær aðstæður að ekki er hægt að plægja strenginn niður einhverra hluta vegna og er þá
reynt að nota fjarstýrða beltavél (ROV), sem spúlar vatni niður í botninn og gerir hann
gegnsósa þannig að strengurinn á að geta sokkið eitthvað niður í hann. Þetta er aðferð
sem skilar þó ekki alltaf árangri og alltaf er eitthvað um svæði þar sem ekkert er hægt að
gera og liggur strengurinn þá ofan á botninum. Það liggur í augum uppi að þau svæði
eru afar viðkvæm gagnvart utanaðkomandi áhrifum, eins og akkerum, botnveiðarfærum
og í sumum tilfellum sjávarstraumum. Það er því afar mikilvægt að skip virði verndar-
svæði umhverfis strenginn til þess að forðast óhöpp.
2 0 0 I Árbók VFl/TFl 2 0 0 3