Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2003, Page 298
Mynd2. Niðurrifog endur-
bygging á jaðarsvæði.
Mynd 3. Upphafleg
strandlína Reykjavíkur.
Mynd4. Jaðarinn endur-
bættur og umferðar-
straumar breytast.
Mynd5. Jaðarsvæði verður
hluti af miðbæ og myndar
eina heild með Laugavegi.
Niðurbrot bygginga norðan Tryggvagötu opnar út að hafi og höfn,
og götumynd Tryggvagötunnar er dregin fram sem andlit borg-
arinnar útávið. Þarna verður til sjávarsíða miðborgarinnar.
Um leið og mynstrið er endurbætt er strandlína borgarinnar færð
til sinnar upprunalegu legu, sem fellur nokkurn veginn að
Tryggvagötunni eins og hún er í dag.
Hluta þess lands sem byggt hefur verið er sökkt í sæ á ný og jaðar
miðborgarinnar út að höfninni þannig skilgreindur upp á nýtt sem
borg við sjó. Þessar aðgerðir skerpa skilin milli borgar og hafnar og
gera það að verkum að notandinn skilur umhverfi sitt betur á
þessu svæði. Götumyndir á svæðinu eru einnig endurbættar og
kerfi almenningsrýmis, götur og torg, endurskipulagt og bætt.
Umferðarstraumar gangandi og akandi vegfarenda eru aðlagaðir
og þeim breytt um leið og endurbyggingin á sér stað. Það eru ein-
mitt þessir straumar sem gera miðborgarsvæði lífleg og virk. En
það þarf að stilla upp réttum skilyrðum svo miðbærinn geti dafn-
að. Við núverandi aðstæður virkar borgarmynstrið á jaðrinum ekki
sem sá „generator" sem það ætti að vera. Mynstrið deyr smám
saman út í átt til hafnarinnar og einskismannslandsins og til verða
líflaus rými undirlögð af umferðargötum og bílastæðum. Borgar-
mynstrið breytist á þessu svæði frá því að vera nokkuð þétt kerfi
gatna og torga, þar sem gangandi og akandi vegfarendur blandast
ágætlega og mynda í mörgum tilfellum góð almenningsrými, yfir
í rými sem minna meira á iðnaðarsvæði en miðborg, svæði með
stórum byggingum og stórum eyðilegum opnum svæðum,
undirlögðum bílum á daginn en tómum á kvöldin.
Það er einmitt á þessu svæði sem endurbyggingin ætti að eiga sér
stað. Samhliða eðlisbreytingu umferðaræðarinnar Mýrargata -
Geirsgata, úr stofnbraut í miðborgar-breiðgötu, ætti endurbygging
borgarmynstursins að geta blásið nýju lífi í jaðarinn milli borgar og
hafs.
Eins og staðan er í dag eru aðeins tvær meginleiðir í gegnum
miðborgarsvæðið sem hafa einkenni alvörumiðborgarumhverfis.
Það er Laugavegurinn og akstursleiðin í gegnum miðbæinn sjálf-
an, vestan Lækjargötu. Þessar leiðir bera bæði gangandi, hjólandi
og akandi vegfarendur sem allir geta lifað í ágætri sátt og samlyndi
hver við annan. Gangandi vegfarendur eiga auðvelt með að þvera
götuna án allra ljósastýringa eða gangbrauta og bílaumferð gengur
hægt en örugglega fyrir sig að öllu jöfnu.
Eftir endurbygginguna ætti miðborgin að taka á sig mun heild-
stæðari mynd og merkingu. Hún yrði ein heild með framhlið sem
snýr út að höfninni og sundunum bláu. Umferðarkerfið hefur
verið skilgreint upp á nýtt og borgarmynstrið fært eins nálægt
netkerfi (grid) og mögulegt er, án algjörrar endurnýjunar alls mið-
bæjarsvæðisins.
Með þessum breytingum er lagt til að núverandi gegnum-
akstursleiðir verði ekki lengur túlkaðar sem flutningsæðar bifreiða
frá A til B eingöngu, heldur sem leiðir inn í og í gegnum borgar-
mynstrið í þeirri von að það lífgi upp á hið íslenska borgar-
umhverfi og geri það spennandi jafnt fyrir íbúa sem gesti.
2 9 4 | Árbók VFl/TFl 2003