Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Síða 42

32
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Bændurnir óttast, að bráðlega verði bundinn endi á velmegun
þeirra.
Margar milljónir Bandaríkjamanna þora ekki að mótmæla stjórn-
arathöfnum, sem þeir vita, að eru hættulegar og geta leitt til algers
hruns. Þeir vita, að þeir eiga á hættu að missa atvinnu sína og
stöðu í þjóðfélaginu, ef þeir tala hreinskilnislega. Þeir óttast áróðr-
arherferð, sem þrýstir „kommúnisma“-brennimarki á hverja fram-
sækna hugmynd.
Á ævi minnar kynslóðar höfum vér lifað tvær heimsstyrjaldir og
hálfa tylft mislangra kreppna og afturbatatímabila. En engar réttar
sögulegar röksemdir styðja þá skoðun, að vís voði sé framundan.
Ég veit, að þjóðirnar eiga nægan auð og nóga vitsmuni til að geta
komið í veg fyrir bæði kreppu og stríð. Að viðurkenna, að stríð
og kreppa séu óumflýjanleg, er sama og að afneita lýðræðinu. Og
sú bugmynd, að persónulegt öryggisleysi sé nauðsynlegur þáttur í
lífi voru, er hneykslanleg.
Ég trúi á þá gömlu amerísku kenningu, að menn eigi að standa
upp, tala sem þeinr býr í brjósti án tillits til þess, hvernig það er
þegið af áheyrendum. Ég er staðráöinn í að gefa Bandríkjamönn-
um tækifæri til að tala sem þeim býr í brjósti án ótta við afleið-
ingarnar.
Tveggia flokka blökkin
Vér eigum nú við flokkseinræði að búa. Engin
átök um bitlinga, enginn ágreiningur um hernaðaraðferðir og tíma-
ákvarðanir, eða fallegar ræður og látbrögð til að þóknast frjáls-
Iyndum mönnum — geta skyggt á þessa afleiðingaríku staðreynd.
Lýðræði vort er því aðeins veruleiki, að það tjái frjálst val borgar-
anna. Samt er nú svo komið, að oss er algerlega synjað um tæki-
færi til að velja eða hafna á sviði helztu utan- og innanríkismála,
sem snerta líf allra Bandaríkjamanna. Á stjórnarárum Roosevelts
varð ekkert lát á stjórnmálaátökum milli flokkanna, jafnvel þótt
þjóðin ætti í stríði. Nú, á þriðja ári eftir sigurinn, er okkur stjórnað
af tveggja flokka blökk með skírskotun til óyfirlýsts neyðarástands.
Á friðartímum stafar lýðræði voru ótvíræð hætta af flokkseinræÖi.
Auðvitað er neyðarástand. Um víða veröld eru hrjáðar þjóðir,