Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Qupperneq 72

62
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Dr. Sasaki og starfsbræður hans í Rauðakross-spítalanum fylgdust
gaumgæfilega með þessari áður ókunnu veiki og voru loks komnir
á ákveðna skoðun um eðli hennar. Þeim kom saman um, að til
væru þrjú stig veikinnar. Fyrsta stigið var þegar um garð gengið
áður en læknarnir höfðu hugmynd um, að hér væri um nýja veiki
að ræða. Það var hið beina mótstöðuviðbragð gegn öllu því, sem
dundi á likamanum um leið og sprengjan splundraðist, nevtrónum,
beta-ögnum og gamma-geislum. Það fólk, sem virtist alveg óskadd-
að en dáið hafði fyrstu klukkutímana eða fyrstu dagana, liafði ekki
þolað þetta fyrsta stig veikinnar. Það drap níutíu og fimm af
hundraði af því fólki, sem var innan hálfrar mílu frá miðdeplinum,
og margar þúsundir þeirra, sem voru enn fjær. Læknarnir álitu, að
jafnvel þó að flestir þeirra, sem fórust þannig fyrst, hafi einnig haft
brunasár og aðra áverka. liafi geislunin ein, sem í þá var komin,
verið nægilegt hanamein. Geislarnir eyðilögðu beinlínis frumur
líkamans — ollu því að kjarnar þeirra úrkynjuðust og sprengdu
veggi þeirra. Margir voru þeir, sem dóu ekki strax, en veiktust af
flökurleika. höfuðverk, niðurgangi, almennri'vanlíðan og hita, sem
stóð yfir í nokkra daga. Læknarnir gátu ekki vitað, hvort heldur
eitthvað af þessum einkennum stafaði af geislun eða laugaáfalli.
Annars stigs veikinnar varð vart tíu til fimmtán dögum eftir spreng-
inguna. Aðaleinkenni þess var hárlos. Þar næst kom niðurgangur
og hiti — ofl mjög hár. Tuttugu og fimm til þrjátíu dögum eftir
sprenginguna fór að bera á blóðtruflunum. Það hlæddi úr tann-
holdi, fjöldi hvítu blóðkornanna minnkaði snögglega og blæðingar
komu í ljós á hörundi og slímhúðum. Fækkun hvítu hlóðkornanna
veikti mótstöðuafl sjúklingsins gagnvarl smitun, svo að opin sár
greru óvenjulega seint og margir fengu særindi í munn og háls. Þau
tvö einkenni, sem læknarnir mátu aðallega hatahorfurnar eftir, voru
liitinn og tala hvítu blóðkornanna. Ef hitinn hélzl hár og stöðugur,
voru lífsmöguleikar sjúklingsins litlir. Tala hvítu blóðkornanna féll
nærri því alltaf niður fyrir fjögur þúsund. Sá sjúklingur, sem fór
niður fyrir eitt þúsund, átti litla von um líf. Þegar leið að lokum
annars stigsins, væri sjúklingurinn þá enn á lifi, kom blóðleysið,
eða fækkun rauðu hlóðkornanna til sögunnar. Þriðja stigið var