Tímarit Máls og menningar - 01.12.1967, Qupperneq 88

Tímarit Máls og menningar
Tragískir árekstrar eru nauðsyn-
legir í listum. Ef allt er gott og endar
vel, þá hefur listamaðurinn ekkert að
gera.
— Það fréttist miklu færra af mál-
urum en bókmenntamönnum?
— Við eigum góða, alvarlega
listamenn, sem eru ekki sýndir. Og
þó — á dögunum sá ég átta unga
menn, um þrítugt, þeir voru bara
góðir, ívanof var þar, sonur rithöf-
undarins og Weisberg. Þeir opinberu
eru drullusokkar. Okkar ungu menn,
þeir hafa hæfileika, en þeir gera
margar skyssur, apa eftir, vegna þess
að á listaskólum okkar læra þeir
ekkert, ekki einu sinni akademíska
teikningu ...
— Við hvað eru þessir opinberu
listamenn eiginlega hræddir?
— Við að missa aðstöðu sína.
Þeir skilja það ekki, menn eins og
Laktíonof, að þeir tapa ekki svo
miklu, þeir munu allir halda sínum
aðdáendahóp. Meira að segja höf-
undar eins og Kotsjetof, þeir eiga
sína lesendur, ekki efa ég það, en
hann skilur það ekki og heldur það
sé nauðsynlegt að ryðja mér úr vegi.
Það sem máli skiptir er að brjóta
skarð í múrinn, að hópur menntaðra
manna sé nógu iðinn við að heimta
list, kaupa, fá menn sýnda. Meðan
ég man: voruð þið á Picassokvöld-
inu? Það var gaman. Þar talaði full-
trúi listamannasambandsins og sagði:
það er kominn tími til þess fyrir yð-
ur Erenbúrg, að greina á milli raun-
sæis og natúralisma. Ég svaraði: ég
er alltaf að því. Það urðu mikil fagn-
aðarlæti í salnum.
— Finnst yður að róttækir menn
á Vesturlöndum geti lagt sovézkum
listum og bókmenntum lið?
— Tvímælalaust. ítalskir komm-
únistar til dæmis, þeir hjálpa okkur
mikið. Þeir gefa góðar upplýsingar í
Unitá og tímaritum sínum, þýða rétt-
ar bækur — bera þau verk, sem hér
eru mest umdeild, réttilega fram sem
vaxtarbrodd í bókmenntum okkar.
Og þeir birta eftirprentanir verka
listamanna sem ekki eru sýndir hér
enn. Það er mikill munur á því að
ítalimir geri slíkt eða einhverjir
spekúlantar frá Life. Og Kotsjetof
þýðir enginn, jafnvel franskir komm-
únistar neituðu að þýða hann.
En hvað er að frétta af ykkar slóð-
um? Laxness, hann er góður, ég las
einhverntíma Sölku Völku á frönsku,
fyrri hlutann, og Sjálfstætt fólk á
rússnesku. Svo kom grein eftir hann
hér um nútímabókmenntir, það var
fyrsta flokks skrif. Við vorum sam-
an á friðarþingum, en síðar þegar ég
vildi kynnast honum persónulega, þá
var hann hættur að koma, það varð
víst einhver ágreiningur. Ég man líka
að það komu íslenzkir rithöfundar að
heimsækja mig í Novi Jerúsalem
1957. Þeir sögðu mér frá gróður-
390