Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Qupperneq 10

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Qupperneq 10
Tímarit Máls og menningar Hægrihyggjan þarfnast engrar ótópíu, amk. ekki í íhaldssömu ástandi; hægrihyggja er samkvæmt eðli sínu samþykki á núverandi ástandi — en það ástand er staðreynd, ekki útópía — eða viðleitni til að hverfa aftur til ástands, sem einu sinni var. Hægrihyggja leitast við að varðveita og gylla ástandið á hverjum tíma, en ekki að breyta því. Hún þarfnast ekki útópíu, heldur eingöngu blekkingar. Vinstrihyggja getur ekki hætt við útópíuna, vegna þess að hún er virkilegt hreyfiafl jafnvel þegar hún er aðeins útópía. Uppreisn þýzku bændanna á sextándu öld var útópísk, hreyfing babouvista í Frakklandi var útópísk. Það sama gildir um Parísarkommúnuna. Eins og síðar kom í ljós, hefðu engar framsæknar félagslegar breytingar orðið án þessara útópísku aðgerða. Þar með er ekki sagt, að verkefni vinstrihyggju hljóti að vera að styðja þær baráttuaðferðir, sem ganga lengst við sérhverjar sögulegar aðstæður. Hið eina sem ég legg áherzlu á er, að það er íhaldssemi að fordæma útópíuna eingöngu vegna þess að hún er útópía, því að það hindrar framgöngu hennar. Hvað sem öðru líður, erum við ekki að formúlera félagsleg viðfangsefni, heldur skoðum hugtakið ,vinstrihyggja‘ sértækt, þeas. við leitumst við að sannfrétta en ekki að staðhæfa eða fullyrða. Vinstrihyggj a er eins „eðlilegt“ félagslegt fyrirbæri og hægrihyggja og framsæknar félagshreyfingar ná- kvæmlega eins eðlilegar og þær íhaldssömu. Það er einnig jafn eðlilegt að vinstrihyggja sé í minnihluta, sé ofsótt af hægrihyggjunni. Vinstrihyggja og stéttir þjóðfélagsins Hingað til hefur hugtakið ,vinstri‘ verið nokkuð óskýrt. Þetta hugtak hefur, jafnvel þótt það eigi eitthundrað og fimmtíu ára sögu að baki, náð altækum sögulegum skilningi, og verður þessvegna einnig notað um fyrri aldir í víðari merkingu. Eins og við höfum notað það, er innihald hugtaksins þokukennt og við verðum fremur að hafa tilfinningu fyrir því, en að skilja það. Eitt er víst: það er okkur auðveldara að ákvarða hvaða hreyfingar, stefnuskrár og afstöður eru vinstrisinnaðar í samanburði við aðrar, en að kveða á um mörkin milli vinstri og hægri í pólitískum átökum þjóðfélagsins. Við tölum um vinstriarm innan flokks Hitlers, en það merkir ekki að hægrihyggjan í Þýzkalandi Hitlers hafi takmarkast við hægrisinna í flokki Hitlers og að allt annað, þám. vinstri hluti flokks Hitlers, hafi verið vinstrihyggja í einhverjum algjörum skilningi. Þjóðfélaginu verður ekki skipt í vinstri og hægri: það 88
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.