Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 102

*
Tímarit Máls og menningar
Náttúran. Þannig flýr íkorninn skröltorminn, þar til hann að lokum hverf-
ur í gin hans af sjálfsdáðum. Ég er sú sem þú flýrð.
íslendingur. Náttúran?
Náttúran. Engin önnur.
íslendingur. Þetta hryggir mig meira en tárum taki. Ég veit, að engin
meiri ógæfa gat yfir mig dunið.
Náttúran. Þú áttir að geta sagt þér það sjálfur, að ég dveldi gjarnan á
þessum slóðum, því að þú hlýtur að vita að hér gætir valds mins meira en
annars staðar. En hvað kom þér til að flýja mig?
íslendingur. Þú hlýtur að vita, að þegar í bernsku minni hafði mín stutta
lfsreynsla nægt mér til þess að sannfæra mig um fánýti tilverunnar og
heimsku mannanna, sem áttu í stöðugu stríði hver gegn öðrum til þess að
komast yfir nautnir, sem veittu enga fróun, eða þá hluti, sem engum komu
að gagni. Ég hafði séð, hvernig þeir þjaka hver annan með óendanlegum
illverkum, er valda bæði kvíða og kvöl. Því meir sem þeir leita hamingjunn-
ar, þeim mun fjarlægari er hún þeim. Að þessu athuguðu ákvað ég, eftir að
hafa lagt allar aðrir óskir og þrár á hilluna, að draga mig í hlé og lifa frið-
sælu lífi, án þess að valda nokkurri manneskju ónæði, án þess að reyna á
nokkurn hátt að komast áfram á annarra kostnað eða keppa við nokkra
manneskju um hin minnstu jarðnesku gæði. Þegar ég hafði sagt skilið við
nautnirnar — fyrirhæri, sem okkar tegund er neitað um — var ekki annar
kostur eftir en að reyna að forðast allar þjáningar. Ég á ekki við að ég
hafi ætlað mér að forðast allan starfa og allt líkamlegt erfiði, því þér er
vel kunnugt um þann mun, sem er á þreytu og óþægindum, friðsælu lífi og
iðjulausu lífi. Ég hafði vart byrjað að lifa eftir þessari áætlun, er ég komst
að því, hversu fánýt sú hugsun er, að ætla sér að lifa meðal mannanna og
halda að hægt sé að komast imdan átroðningi annarra með því að troða á
engum sjálfur; með því að gefa alltaf af fúsum vilja og vera ánægður yfir
hinum minnsta hlut í öllu verði þér eftirlátinn hinn lítilfj örlegasti griða-
staður án þess að þú þurfir að berjast fyrir honum. En ég gat auðveldlega
losað mig undan ónæði mannanna með því að segja skilið við samfélag
þeirra, dregið mig inn í skel einbúans, — ekkert er auðveldara á fæðingar-
eyju minni. Þegar ég hafði stigið þetta skref, þá lifði ég í tilveru, er gjör-
sneydd var hinum minnsta votti ánægju eða nautnar. Samt fann ég, að ég
var ekki laus undan þjáningunni: hinn langi vetur, hinn nístandi vetrarkuldi
og ákafur sumarhiti, sem eru einkenni þessa staðar, þjökuðu mig stöðugt;
eldurinn, sem ég þurfti lengst af að verma mig upp við, hann sveið og þurrk-
180