Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 103

Samtal Náttúrunnar og fslendings
aði hold mitt, reykurinn gerði það að mér súrnaði í augum; allt þetta gerði
það að verkum að jafnt innan liúss sem utan var mér ólíft fyrir stöðugum
óþægindum. Mér tókst heldur ekki að varðveita þá sálarró, sem öll mín
hugsun beindist að: hinir hræðilegu stormar af landi og sjó, óhljóð og ógnir
fjallsins Heklu, óttinn við eldsvoða — afar algengir í húsum eins og okkar,
sem eru smíðuð úr tré — þetta gaf mér ekki stundlegan frið. Óþægindi eins
og þessi taka á sig allt aðra mynd í þeirri einhæfu tilveru, sem hefur gefið
frá sér allar óskir og þrár, allar áhyggjur, nema þær er varða hið friðsæla
líf. Þau virðast mun veigameiri en þau mundu vera ef hugur manns væri að
mestu bundinn við áhyggjur siðmenningarinnar og þau óþægindi, sem menn-
imir valda hver öðrum.
Mér varð þannig ljóst, að því meir sem ég dró mig í hlé og svo að segja
lokaðist inn í sjálfum mér, svo að tilvera mín ylli engri lifandi veru óþæg-
indum eða vandræðum, þeim mun vamarlausari varð ég gagnvart utanað-
komandi ónæði og óþægindum. Ég ákvað að skipta um dvalarstað og leita
betra loftslags í því skyni að kanna, hvort hér á jörðinni væri nokkurn stað
að finna, þar sem ég gæti verið laus við átroðning, án þess að troða öðrum
um tær, þar sem ég gæti lifað án þess að njóta og án þess að þjást. Það
sem einnig fékk mig til að taka þessa ákvörðun var hugmynd, sem ég hafði
fengið, um að þú hefðir áskapað mannkyninu sérstakt loftslag (eins og þú
hefur gert við sérhverja dýra- og jurtategund) og sérstök svæði í samræmi
við það, en utan þeirra gætu mennirnir hvorki lifað né dafnað án erfiðis og
eymdar, ekki fyrir þínar sakir, heldur vegna þess að þeir hefðu fótum troðið
lögmál þín um mannlegt lífssvið og umhverfi. Ég hef leitað um nær allan
heim, ég hef öðlazt reynslu úr næstum öllum löndum og ávallt hef ég fylgt
þeirri reglu að gera ekkert, eða eins lítið og mögulegt er á hlut nokkurrar
skepnu, aðeins leitað eftir friðsælu lífi. En ég hefi egnzt í hitum regnskóg-
anna, mig hefur kalið í frostum heimsskautanna, óstöðugleiki hins tempraða
loftslags hefur angrað mig, hvarvetna hefur ógnarvald höfuðskepnanna brotið
mig niður. Ég hef heimsótt fleiri staði þar sem ekki líður dagur án storms,
þú leggst daglega á íbúa þessara staða og heyr við þá reglulegar orrustur
án þess að þeir hafi gert þér hið minnsta mein. Á öðrum stöðum fylgja
heiðríkju himinsins tíðir jarðskjálftar, fjöldi hinna ásæknustu eldfjalla og
jarðhræringa um allar jarðir. Stormsveipir og hvirfilvindar herja staði, sem
að öðru leyti eru kyrrlátir. Stundum hef ég fundið þakið yfir höfði mér
láta undan snjófargi vetrarins, aðra stundina hef ég átt fótum fjör að launa
undan flóðbylgjum, sem orsakast hafa af steypiregni. Þær hafa elt mig
181