Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Side 111

Bréf frá f élagsmanui
Bíldudal, 8. maí 1971.
Á fyrstu árum Máls og menningar, þegar
félagið var að ávinna sér vinsældir og út-
breiðslu og ýmsar ráðagerðir voru á döf-
inni, þó minna yrði úr framkvæmdum en
til stóð (Arfur ísl. o. fl.), birti tímaritið
stundum bréfkafla frá lesendum sem létu
í Ijós áhuga á starfsemi félagsins og álit
á bókum þess. Hin síðari ár hafa þessar
raddir lesenda að líkindum orðið sjald-
gæfari. Hefur mér virzt áhugi manna á
bóklestri mjög hafa farið dvínandi eða
orðið að sitja á hakanum fyrir margvísleg-
um verkefnum og áhugamálum öðrum. Enn
sem fyrr er þó starf útgáfufyrirtækis eins
og Máls og menningar mikilvægt til við-
halds íslenzku menningarlífi og jákvæðri
skoðanamyndun á tímum vaxandi erils og
óvissu, eða firringar, eins og það er kallað
nú til dags. Ætti að vera augljós hin mikla
nauðsyn þess að möguleikar félagsins á
þessi sviði verði efldir og nýttir svo sem
kostur er án þess hlutverk þess á sviði list-
rænna bókmennta sé vanrækt.
Félagið fór mjög glæsilega af stað á sín-
um tíma og mun hafa náð til verulegs
fjölda bókmenntaunnenda, og mundi svo
hafa orðið áfram ef ekki hefði dregið svo
mjög úr fjölbreytni félagsbókanna. Þegar
útgáfan dróst saman og varð tvær, og stund-
um jafnvel ein bók, auk tímaritsins, hlaut
svo að fara að talsverður hluti félagsmanna
létu það lönd og leið, enda varð ekki á
þeim grundvelli komið til móts við marg-
víslegan smekk og óskir lesenda. Með
breyttu útgáfuformi og fjölgun félagsbók-
anna nú fyrir fáum árum ætti þessi aðstaða
að hafa breytzt til muna. Er ég þó þeirrar
skoðunar að æskilegt væri að fjölga enn
félagsbókunum og gefa valið frjálst um-
fram fjórar bækur í stað þess að binda það
við tvær og tvær. Væri athugandi að auka
enn kiljuútgáfuna t. d. með útgáfu þýddra
bókmenntalegra verka og e. t. v. aðskilja
hana félagsbókaútgáfunni. Endurútgáfa ísl.
ritverka er að sjálfsögðu nauðsynleg, en er,
að mínum dómi, of fyrirferðarmikill þáttur
félagsútgáfunnar meðan hún er ekki aukin
frá því sem nú er, ekki sízt þegar meðfram
er á döfinni útgáfa framhaldsverka (Hall-
berg). Vel á minnzt, hvað líður útgáfu
Mannkynssögunnar? Er sleifarlagið með
hana ekki orðið félaginu bæði til tjóns og
vansa?
Svo ég minnist aðeins á félagsbækurnar
vil ég láta í Ijós ánægju mína með Vonina
blíðu Heinesens og bók Hallbergs, en þar
kemur og til, að ég á fyrir fyrri hluta verks-
ins, Vefarann mikla, í útgáfu Helgafells.
Gallinn er hvað bækurnar eru orðnar gaml-
ar, eða réttara sagt, hvað þær ná skammt.
Thomas Mann er mér síður að skapi. Che
var kærkominn og reyndar bók Jóhanns
Páls, þó ýmislegt orki þar sjálfsagt tví-
mælis. Það virðast nokkur brögð að því
hjá ungum mönnum sem skrifa um sósíal-
ísk viðfangsefni að þeir séu haldnir, eða
189