Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Qupperneq 17

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Qupperneq 17
Dauða leikhúsið einhvern evrópskan stíl í von um að list þeirra verði glæsilegri fyrir vikið. Samt ættu bandaríkjamenn ekki að þurfa að sækja sér fyrirmyndir til Evrópu því að þeir hafa allt sem þarf til að skapa hrífandi og sjálfstæða leiklist: hugrekki, styrk, glaðlyndi, peninga og getu til að horfast í augu við óþægilegar staðreyndir. I New York er að finna fólk sem gæti hæglega orðið með bestu áhorfendum í heimi — en því miður fer þetta fólk afar sjaldan í leikhús vegna þess að því finnst miðaverðið vera of hátt. Það er þessu fólki kannski ekki ofviða, en sýningar leikhúsanna hafa of oft valdið því vonbrigðum. Hvergi á jarðríki er veldi gagnrýnendanna meira en í New York og það ekki að ófyrirsynju. Þetta veldi byggist á því að áhorfend- urnir, sem vilja treysta því að leikhúsin selji þeim ósvikna vöru hafa gert fáeina brigðula og mistæka menn að óskeikulum dómurum. Þannig neyðir fjárhagsleg nauðsyn áhorfendurna til að grípa til sama ráðs og listamennirn- ir: kjósa sér verndarvætti til að standa vörð um hagsmuni sína. Og á meðan halda þeir sem búa yfir mestri fróðleiksfýsn, gáfum og andlegu sjálfstæði sig fjarri. Dauða leikhúsið lokast inni í vítahring og heldur áfram að grafa sína eigin gröf án þess að nokkur fái að gert. Áhorfandinn Við getum einnig horft á málið frá annarri hlið. Ef það er rétt að góðir áhorfendur séu forsenda góðs leikhúss má segja að allir áhorfendur fái það leikhús sem þeir eiga skilið. En óvirkur áhorfandi á ekki auðvelt með að sjá í hverju ábyrgð hans er fólgin. Hvernig birtist hún í reynd? Ekki viljum við að fólk fari í leikhús af tómri skyldurækni. Og þegar inn í leikhúsið er komið getur það ekki tekið sér tak til að verða „betri“ áhorfendur en það er. Þannig má segja að áhorfendur geti í rauninni ekkert gert. Þó er allt undir áhorfandanum komið. Þegar Konunglega Shakespeare-leikhúsið fór í leikför um Evrópu með Lé konung tók sýningin stöðugum framförum og varð hvergi betri en á milli Búdapest og Moskvu. Það var hrífandi að fylgjast með þeim áhrifum sem áhorfendur á þessum slóðum höfðu á leikarana. Þetta fólk kunni litla sem enga ensku, en það bjó yfir þremur kostum: það unni leikritinu, þráði að komast í kynni við útlendinga og hafði umfram allt hlotið þá lífsreynslu sem gerði því fært að skilja sársaukafullan boðskap verksins. Það fylgdist með leiknum í djúpri og einbeittri þögn sem leikararnir skynjuðu líkt og skæru ljósi væri beint á minnstu athafnir þeirra. Erfiðustu og torræðustu kaflar verksins öðluðust um leið nýja og dýpri merkingu í höndum þeirra og þeir sneru frá Austur-Evrópu til Bandaríkjanna, þangað sem förinni var síðan heitið, fullir hrifningar og atorku, vissir um að geta látið enskumæl- andi áhorfendur njóta góðs af reynslu sinni. Eg varð að fara til Englands frá 383
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.