Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Qupperneq 72

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Qupperneq 72
Tímarit Máls og menningar Ég hóf þessa grein með því að fullyrða að gagnrýni bókmennta væri nauðsynlegur þáttur þeirra og vil nú bæta við að hún ætti jafnframt að vera afar jákvæður þáttur. Slíkt kemur til af meginhlutverki gagnrýninnar í þjóðfélaginu: hún er, þegar vel lætur, einn meginvettvangur bókmennta- umræðunnar og jafnframt mikilvæg kveikja að frekari hugleiðingum, um- ræðum og skoðanaskiptum meðal almennings, en án þess alls fengju bók- menntirnar vart þrifist. Með þetta í huga ætti að vera ljóst hversu mikið þarfaverk væri að gagnrýnin leitaðist við að kveða niður raust „yfirvaldsins" og uppræta goðsögnina um hlutlægt mat og algildan smekk. Jafnskjótt og gagnrýnandinn birtist í skrifum sínum sem einstaklingur með ákveðnar, ódulbúnar skoðanir og smekk, og persónulega afstöðu gagnvart skáldverkinu, aukast mjög líkur á að honum takist að „virkja“ lesandann. Þegar lesanda er ljóst að málflutningur gagnrýnandans er einstaklingsbundinn og síður en svo endanlegur, verður honum mun hægara að sjá gagnrýnandann úr nokkurri fjarlægð, jafnframt að gera sér grein fyrir margbreytileika verksins og þeirrar gagnrýni sem það býður upp á, og taka sjálfur gagnrýna afstöðu. Slík gagnrýni er vísir að „samtali" milli gagnrýnandans og lesandans, þar sem skoðanir geta verið skiptar; hún vekur á allan hátt meiri áhuga og forvitni um bókmenntir og er miklu lík- legri til að fjörga samskipti lesandans og skáldverksins. 3. Ritdómar um þrjár bxkur Við hverfum nú að ritdómunum sjálfum, fyrst að gagnrýninni um Sólina °g skuggann eftir Fríðu Sigurðardóttur. Þetta er önnur bók höfundar, sem árið 1980 hafði hlotið mikið lof gagnrýnenda fyrir frumraun sína á rithöf- undarsviðinu, smásagnasafnið Þetta er ekkert alvarlegt. Sólin og skugginn Þegar ritdómarnir sex um þessa bók eru bornir saman kemur í ljós að einungis eitt atriði er öllum sameiginlegt: greint er í stórum dráttum frá söguaðstæðum, veikindum aðalpersónunnar Sigrúnar og sjúkrahúsvist. Er þessu atriði sleppir, fylgjast gagnrýnendur lítið að; slíkt er í sjálfu sér eðlilegt og sýnir að hægt er að nálgast skáldverk á marga vegu. Allir gagn- rýnendurnir nema einn (Olafur Jónsson) eru þó sammála um að þetta sé „góð bók“, og er athyglisvert að velta ástæðum þess fyrir sér. Þær reynast ærið misjafnar og er þar t. d. grundvallarmunur á Jóhönnu Kristjónsdóttur (Mbl. 5. des. 1981) og Dagnýju Kristjánsdóttur (Þjóðv. 12—13. des.). Að sögn Jóhönnu er „aðal“ bókarinnar „fallegt mál og léttur og fyrirhafnarlaus stíll.“ Dagnýju finnst bókin aftur á móti fyrst og fremst „afar kraftmikil 438
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.