Tímarit Máls og menningar - 01.11.1987, Síða 101
Eyjan Matjora kvödd
— Hlæðu ekki að því, hún er til. Þið hafið talið ykkur trú um að
það sem ekki sést og ekki er hægt að þreifa á, það sé ekki til. Sá sem
hefur sál hann hefur Guð í sér, piltur minn. Og þótt þú trúir því
ekki, þá er hann nú samt í þér sjálfum. Ekki á himnum. Og það sem
meira er, hann gerir þig að manni. Hann sér um að þú fæðist maður
og haldir áfram að vera maður. Að þú sért góður. En sá sem hefur
eitrað sálu sína hann er ekki maður, aldeilis ekki! Hann er til í hvað
sem er, og lítur aldrei um öxl. það er svosem auðveldara að vera sál-
arlaus, ég segi það ekki. Maður hendist bara áfram. Gerir það sem
manni sýnist. Enginn nöldrar eða kveinar í manni. Ollum er sama
um mann. Vélar segirðu. Vélarnar vinna fyrir ykkur. Seisei. Það er
langt síðan þið fóruð að vinna fyrir þær, en ekki þær fyrir ykkur —
heldurðu að ég sjái það ekki! Og þær þurfa nú sitt! Þetta er ekki
einsog hestarnir, sem maður fleygir bara höfrum í og hleypir út í
haga. Þær mergsjúga ykkur og eyðileggja jörðina, það gera þær. Víst
hlaupa þær hratt og afkasta miklu. Þið standið gapandi og viljið fá
þær, sækist eftir þeim. Þær hlaupa frá ykkur — og þið á eftir. Ekki
höfðuð þið fyrr elt uppi þessar vélar en nýjar voru fundnar upp.
Þær, þessar nýju, voru ennþá afkastameiri. Og þið þurftuð endilega
að ná í þær, til að dragast ekki aftur úr. Þið hugsið ekki lengur um
ykkur sjálfa, um mennina . . . Þið eruð bráðum búnir að týna sjálf-
um ykkur á hlaupunum. Þið viljið bara það sem getur þotið hratt
áfram, hafið ekki við neitt annað að gera. Hér áður fyrr var líka
unnið, menn sátu ekki auðum höndum, en þá var unnið rólega, ekki
með þessum gassagangi. Nú verður allt að gerast á hlaupum. Enginn
tími til neins, ekki einu sinni til að vinna og borða. Hvað er eigin-
lega að gerast í heiminum! Börnin eru meira að segja fædd í flýti.
Blessuð börnin standa á öndinni nýfædd, löngu áður en þau fara að
ganga eða segja eitt orð. Hvað ætli verði svosem úr þeim greyjun-
um? — Darja gerði stutt hlé á máli sínu meðan hún setti kartöfl-
urnar sem hún hafði soðið um morguninn handa kúnni niður á gólf-
ið, við hliðina á fötunni. Síðan hélt hún áfram: Líttu bara á hann
föður þinn. Heldurðu að hann endist jafnlengi og ég? Og erum við
þó á Matjoru, hér ku þó vera rólegra en annarsstaðar. Eg hef komið
til borgarinnar og séð hvað þar fer fram — úff, hvað þeir hlaupa!
Einsog maurar, einsog flugnager! Fram og aftur, fram og aftur!
Maður kemst ekki leiðar sinnar. Þeir hrinda hver öðrum til að kom-
491