Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Side 27

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Side 27
SKÁLDSAGA SKIPTIR UM RÍKISFANG hefur orðið til þess að staða enska textans, það hvort hann er þýðing, sjálfsþýðing höfundarins eða frumsamin skáldsaga á ensku, virðist vera nokkuð á reiki ef marka má viðtökur í Bandaríkjunum og Englandi. Gagn- rýnendur tala ýmist um að Ólafur skrifi á ensku,11 hann þýði bókina sjálfur,12 eða að bókin sé þýdd.13 En fleira er gert til að setja bókina inn í engilsaxneskt bókmenntaum- hverfi. Þýðingin víkur um margt frá því sem strangt til tekið telst bein þýðing, og víða er frásagnaraðferð og stíl breytt umtalsvert. Nú verður litið á þær breytingar og um leið spurt hvort breytingarnar þjóni þeim tilgangi að gera bókina að bandarískri skáldsögu, og ef svo er hvaða hugmyndir um banda- rískt bókmenntakerfi birtist í þessum breytingum. í átt að harðsoðnum stíl Breytingar á stíl eru það sem fyrst vekur eftirtekt við samanburð Absolution og Fyrirgefningar syndanna. Kannski má segja að fyrirboði um ólíkan stíl bókanna felist bæði í umgjörð þeirra og titlum. Kápa Fyrirgefningar synd- anna er í björtum litum og hlýjum. Framan á kápu er prentað málverk effir Gunnar Gunnarsson yngri sem sýnir rómantíska stemmningu: elskendur undir tré í litskrúðugu landslagi. Bandaríska kápan er mun kuldalegri, grunnliturinn er fölblár og á henni er svarthvít og mjög óskýr mynd af manni eða skugga í fjarska. Á titlunum er einnig smávægilegur munur. Sá enski er helmingi styttri, aðeins eitt nafnorð án greinis í stað tveggja á íslenskunni þar sem annað er með greini. Titillinn á ensku verður þannig knappari og nokkuð óræðari en á íslensku, auk þess sem vísunin til kirkjulegrar orðræðu verður beinskeyttari þar sem aflausn kemur í stað fyrirgefningar synda. Á íslensku skrifar Ólafur Jóhann nokkuð hefðbundinn og næstum því gamaldags stíl. Setningabygging er hefðbundin, orðanotkun bókmálsleg og oft bregður fyrir orðum sem ekki eru hluti af hversdagsorðaforða, orðum eins og „bljúg“, „mara“ (í merkingunni ,,martröð“), „óst“ og „úrúi“. í stíl Ólafs á íslensku bregður líka fyrir ljóðrænum tóni, hann notar myndmál töluvert, mest viðlíkingar, en persónugervingar og myndhverfmgar koma einnig fyrir. Þessu myndmáli fylgir huglægni sögumannsins, Péturs Péturs- sonar, og tilhneiging hans til að velta upphátt fyrir sér lífinu, dauðanum og tilverunni. Stíllinn á Absolution er ólíkur þessu. Hann er hraður; efnisgreinar og málsgreinar stuttar, og töluvert minna ber á myndmáli og huglægum vanga- veltum en í íslenska textanum. Orðanotkun er öll hefðbundin og sérviskulegt orðalag, líkt því sem bregður fyrir í íslenskunni, er sjaldséð. Munurinn á stíl sagnanna tveggja er því ekki síst sá að enska gerðin, eða sú bandaríska, er TMM 1997:2 25
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.