Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Page 27

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Page 27
SKÁLDSAGA SKIPTIR UM RÍKISFANG hefur orðið til þess að staða enska textans, það hvort hann er þýðing, sjálfsþýðing höfundarins eða frumsamin skáldsaga á ensku, virðist vera nokkuð á reiki ef marka má viðtökur í Bandaríkjunum og Englandi. Gagn- rýnendur tala ýmist um að Ólafur skrifi á ensku,11 hann þýði bókina sjálfur,12 eða að bókin sé þýdd.13 En fleira er gert til að setja bókina inn í engilsaxneskt bókmenntaum- hverfi. Þýðingin víkur um margt frá því sem strangt til tekið telst bein þýðing, og víða er frásagnaraðferð og stíl breytt umtalsvert. Nú verður litið á þær breytingar og um leið spurt hvort breytingarnar þjóni þeim tilgangi að gera bókina að bandarískri skáldsögu, og ef svo er hvaða hugmyndir um banda- rískt bókmenntakerfi birtist í þessum breytingum. í átt að harðsoðnum stíl Breytingar á stíl eru það sem fyrst vekur eftirtekt við samanburð Absolution og Fyrirgefningar syndanna. Kannski má segja að fyrirboði um ólíkan stíl bókanna felist bæði í umgjörð þeirra og titlum. Kápa Fyrirgefningar synd- anna er í björtum litum og hlýjum. Framan á kápu er prentað málverk effir Gunnar Gunnarsson yngri sem sýnir rómantíska stemmningu: elskendur undir tré í litskrúðugu landslagi. Bandaríska kápan er mun kuldalegri, grunnliturinn er fölblár og á henni er svarthvít og mjög óskýr mynd af manni eða skugga í fjarska. Á titlunum er einnig smávægilegur munur. Sá enski er helmingi styttri, aðeins eitt nafnorð án greinis í stað tveggja á íslenskunni þar sem annað er með greini. Titillinn á ensku verður þannig knappari og nokkuð óræðari en á íslensku, auk þess sem vísunin til kirkjulegrar orðræðu verður beinskeyttari þar sem aflausn kemur í stað fyrirgefningar synda. Á íslensku skrifar Ólafur Jóhann nokkuð hefðbundinn og næstum því gamaldags stíl. Setningabygging er hefðbundin, orðanotkun bókmálsleg og oft bregður fyrir orðum sem ekki eru hluti af hversdagsorðaforða, orðum eins og „bljúg“, „mara“ (í merkingunni ,,martröð“), „óst“ og „úrúi“. í stíl Ólafs á íslensku bregður líka fyrir ljóðrænum tóni, hann notar myndmál töluvert, mest viðlíkingar, en persónugervingar og myndhverfmgar koma einnig fyrir. Þessu myndmáli fylgir huglægni sögumannsins, Péturs Péturs- sonar, og tilhneiging hans til að velta upphátt fyrir sér lífinu, dauðanum og tilverunni. Stíllinn á Absolution er ólíkur þessu. Hann er hraður; efnisgreinar og málsgreinar stuttar, og töluvert minna ber á myndmáli og huglægum vanga- veltum en í íslenska textanum. Orðanotkun er öll hefðbundin og sérviskulegt orðalag, líkt því sem bregður fyrir í íslenskunni, er sjaldséð. Munurinn á stíl sagnanna tveggja er því ekki síst sá að enska gerðin, eða sú bandaríska, er TMM 1997:2 25
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.