Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Page 32

JÓN YNGVI JÓHANNSSON
lesturinn að hann fer að hreinskrifa handritið, breyta því og bæta. Sú útgáfa
sem lesandinn fær af ævi Péturs er því endurskoðuð útgáfa minninganna
eftir að landi hans hefur farið um þær höndum. Frásagnirnar sem greina frá
sögumanninum og fundi handritsins eru í tveimur skáletruðum köflum,
einum rétt eftir upphaf sögunnar, öðrum rétt fyrir lok hennar.
f fyrri skáletraða kaflanum verður hvað mestur munur á textum Fyrirgefn-
ingar syndanna og Absolution. Sögumaðurinn á ensku er stuttorðari og
hlutlægari, stíll hans hraðari eins og annars staðar, en hér verður munurinn
enn meiri. Gott dæmi er þegar hann hefur nýlega fengið handrit Péturs í
hendur:
Get ég kallað þennan blaðabunka
handrit? Þetta pár á ósamstæðum
blöðum sem virðist í fljótu bragði
ekki hafa ratað í bunkann eftir nein-
um settum reglum, heldur eins og
fyrir hendingu? Um kvöldið tók ég
mér blöðin í hendur af einhverskon-
ar skyldurækni, en svo fór að ég lagði
þau ekki frá mér fyrr en í eldingu
morguninn eftir. Þá var ég orðinn
eins og strengdur upp á þráð, taug-
arnar þandar, og samt gat ég ekki fest
svefn hvernig sem ég reyndi.f 14)
The bulky manuscript seemed a
random heap of papers. I started rea-
ding it later that evening and did not
put it down until dawn. By then my
nerves were taut, and I could not get
to sleep no matter how I tried. (11)
Hér er enski textinn aftur um það bil helmingi styttri, 42 orð á móti 80.
Það eru um margt svipaðar breytingar sem hafa orðið hér og í þeim dæmum
sem tekin voru um breyttan stíl hér að framan. Þær eru þó samfelldari í
þessum kafla, fæstar setningar íslenska textans fá að standa óhreyfðar. Þó að
það sé vitanlega hæpinn mælikvarði á stíl má geta þess að kaflinn í Fyrirgefn-
ingu syndanna er næstum fimm síður, en í Absolution er hann einungis
rúmlega þrjár.
Hlutverki sögumannsins í rammafrásögninni hefur einnig verið breytt, á
íslensku segist hann hafa endurskrifað handritið, á ensku hefur hann hins
vegar þýtt það. Þetta er nokkuð hnyttin breyting, vitanlega gengur ramma-
frásögnin miklu betur upp á ensku ef lesandanum er talin trú um að
rammasögumaðurinn hafi þýtt frásögn Péturs og þá væntanlega skrifað sinn
eigin texta á ensku. Þarna gengur listræn blekking í lið með innsetningu
sögunnar í engilsaxneskt bókmenntakerfi, þýðingin er flutt inn í söguna. Þar
með er rammafrásögnin farin að gera ráð fyrir því að bókin sé skrifuð á
ensku, ekki þýdd af íslensku. Lesandinn skynjar þýðingu bókarinnar ein-
30
TMM 1997:2