Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 83

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 83
MAÐURINN í NÁTTÚRUNNl úr lambhrútum liggja í rauðum saffronlegi áður en þau eru matreidd ofan í karlmenn, svo þau verði ekki eins sjúklega grá á litinn og þeim er eðlilegt. í engu af þessu, hvað menn láta ofan í sig, er lengur höfð hliðsjón af guði eða hvað honum kunni að vera þóknanlegt. Leonardo sagði líka: Allt er til í öllu. Vissi hann að allt er engu að síður sundurgreint í sameiningunni? En náttúran ein og sér, maðurinn í sínum andlega heimi, kemur berlegast fram í ljóma á stað þar sem engin náttúra var fyrir önnur en fenjamýrar og sker, en síðan reis þar náttúra gerð af mannahöndum, í Feneyjum. Þar vaknaði þörf fyrir að hengja myndir af náttúrunni á veggina í híbýlum manna og hún færð í ríkulega olíuliti á málverkum yfir fenjasvæðin. Þannig varð maðurinn að engu öðru en manni. Á málverkinu fæðist hann úti á víðavangi af konu með eldingu í baksýn. Þetta er merki þess að honum sé skylt að varðveita sig og náttúruna. Sú hugmynd er þar með fædd að saman fari náttúruvernd og mannvernd og hún verður ekki aftur tekin. En reynslan sýnir að stundum tekur aldir að hrinda hugmyndinni í framkvæmd, enda er höndin tregari til starfa en hugsunin; höndin er líka hægari og fer yfirleitt ekki af stað fýrr en öruggt verði að búkurinn hagnist eða fái eitthvað fyrir sinn snúð. Aft ur á móti starfar hugurinn hugsunarinnar vegna, hann græðir aldrei á neinu. Því borgar sig best að hugsa sem minnst á markaði hugans, en arðvænlegast að þykjast hugsa, bera á borð fýrir aðra hugsanalíki; menn gleypa það í sig. Sérhver tími hefur ýmist auðsætt eða leynt viðhorf til náttúru og manns. Þeir tímar hafa ríkt í menningunni þegar maðurinn var talinn vera ekki aðeins viðmiðun alls heldur miðbik og allt gert til þess að verja hann: Skógar höggnir, svo honum stafaði ekki hætta af rándýrum eða nornum, en herskip og hallir smíðuð úr trjábolum til að verjast mannfjöndum. Fyrir atbeina axa og saga hurfu óargadýr og nornir úr náttúrunni en fóru í staðinn inn í þjóðsögur, bókmenntir eða huga manna, svipað og vísitala byggingaiðnað- arins hér hrakti álfa úr klettum og vot jörð var ræst fram, svo þúsund sauðir fengju að blómgast en mýramórar dræpust. En stundum verður náttúran grunsamleg viðmiðun allra hluta, upphafin og gerð næstum guðleg. Menn dýrka hana og leita huggunar í henni eins og Boetius forðum í heimspekinni en Jón og Gunna í apótekum sem eru opin 70 lyfjatíma á dag og selja lyf með afslætti. Við þannig aðstæður er mokað af bjartsýni ofan í framræsluskurði og mýrar endurheimtar í von um að fá í þær affur mátulega saklausa og gjaldeyrisskapandi mýramóra fyrir ferðamenn til að horfa á eða svo skor- dýraffæðingar og annar menntavargur fái eitthvað að gera við að rannsaka, á meðan bændur og rollur verða kvótanum að bráð. Á þeim tímum þegar hugsanalíkið ræður eru menn ýmist að grafa eða moka ofan í skurði, líkt og TMM 1997:2 81
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.