Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 114

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 114
RITDÚMAR að morgni“ um „mulningsvél orðanna“ og tilhneigingu sjálfumglaðra hluta til að leysast upp í henni. Hann treystir ekki fingrum sínum „fyrir innistæðu beinnar línu“, þ.e. hið ritaða orð er ófært um að tjá ást svo að mark sé á takandi. Fingur skáldsins „má burt þyrrkingslegar kræklur verunnar“ eins og það er orðað í ljóðinu. Ljóðið „Orðabókin“ fjallar um glötuð orð sem (að öllum líkindum) hafa farið á milli elskenda. Þessi orð „finnast ei framar/ milli lína í orðabók hlutanna“. Gamansemi einkennir ljóðið „Orðin“ þar sem orðin eru persónugerð og lifa sínu eigin lífi. Einn góðan veðurdag eru orðin orðin fullorðin, ráðsett, ífamsett og varfærin og þau eru ennfremur „flækt í félög og söfnuði“ og ekki lengur feimin „þegar léttdrukkin/ minnast bernskunn- « ar . Gamansemi beitir Geirlaugur oft í bland við háð t.d. í ljóðinu „Ragnarök“ og útkoman er kostuleg ádeila. Stundum er honum reyndar heitara í hamsi en svo að gamansemin komist að. Skaphiti og grófara tungutak sést t.a.m. í „17. júní á eystrasalti“, þar vandar skáldið lands- mönnum sínum ekki kveðjurnar á þjóð- hátíðardaginn, segir að þeir grenji þjóð- sönginn, klæmist við fjallkonuna og mígi „utan í ingólf*. En þetta er einsdæmi í Þrítengt, yfirleitt er heimsádeilan sett fram á listrænan og vandaðan hátt. Mörg ljóðanna fjalla um tilvistarvandann, um samviskubit, þjáningu, kvíða og afneit- un, en einnig um sælu, von og jafnvel ást sem vega upp á móti hinu neikvæða. Ljóðið „Naglfar“ fjallar um hina andlegu krossfestingu sem tíðkast einkum nú á tímum og því má greina naglfar í hverj- um lófa. Annað snilldarlegt ljóð í sama anda nefnist „Pastorale“. í upphafi þess er talað um að „halda linkindinni á beit/á upplýstum almenningi“. Þetta er snjall orðaleikur sem tengist heiti ljóðsins og sauðfé á beit. Síðan er talað um „upp- skrúfaðan smalasöng“ sem sumir voga sér að taka undir og „rauðan skúf og peysu“, hér er vísað í þá rómantík sem ríkir í sonnettu Jónasar „Ég bið að heilsa“. I öðru erindi verður tónninn stríðari, það dimmir og í myrkrinu fara skottur og mórar á kreik og lokin eru svohljóðandi: myrkrið hlutleysi yfirlýst minningin eldknöttur furður vomir ein með annað augað opið færð ei framar að skilið von og kvöl jarm um örvænting sælu eða efa (50) Hér er líkingunni við sauðféð haldið og ekki laust við að vísað sé í lokaerindi kvæðisins „Ferðalok“ eftir Jónas. I róm- antíkinni trúðu menn því að andar elskenda næðu saman í eilífðinni en nú á okkar póstmódernísku tímum er eina huggun og vissa skáldsins að von og kvöl séu síamstvíburar. I mörgum ljóða Geir- laugs Magnússonar kristallast vitund nútímamannsins, yrkisefni hans eru kunnugleg úr ljóðum módernista svo sem vanmáttur orða, klofin vitund, van- trú á skynsemidýrkun og framfarir og gildiskreppan margumtalaða. Hannes Sigfásson hefur ort um svipuð efhi og Geirlaugur hér, að ekki sé minnst á Stef- án Hörð og síðast en ekki síst Sigfus Daðason, sem líkt og Geirlaugur hefur numið margt af frönskum nútímaskáld- um. Bjartsýnin vefst ekki mikið fýrir módernískum skáldum, þeir sjá sönnum gildum ógnað og reyna að benda á það í ljóðum sínum á sinn hógværa hátt. Þetta þýðir að til eru sönn gildi fyrir þeim t.d. margt úr okkar klassíska menningararfi. Málið vandast hinsvegar þegar litið er á þróun síðustu tuttugu ára þar sem ákveðin afhelgun hefur átt sér stað, ekk- ert er lengur heilagt í listum og bók- menntum. Það hefur verið talað um að nú sé tímabil póstmódernismans gengið í garð. Eitt af einkennum þess er skortur á sönnum gildum, upplausn og rótleysi fylgir óhjákvæmilega í kjölfar slíkra lífs- 112 TMM 1997:2
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.