Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Síða 91

ÞRÁIN ER í TREGANUM BUNDIN
Skáldferill
Fyrstu ljóð Guðfinnu frá Hömrum sem birtust á bók voru gefin út í ljóða-
safhinu Þingeysk Ijóð árið 1940. Guðmundur Finnbogason landsbókavörður
veitti ljóðum Guðfinnu sérstaka athygli og sagði í ritdómi um bókina að
hann teldi þau ein vera fullkomið andvirði hennar. Hann lét ekki þar við sitja
heldur skrifaði skáldkonunni bréf þar sem hann bauðst til að annast útgáfu
ljóða hennar. Ári síðar kom fyrsta ljóðabók hennar út. Þetta er lítil og vönduð
bók og heitir því yfirlætislausa nafni, Ljóð. Ljóðin vöktu mikla athygli og fékk
bókin almennt góða dóma. Fjórum árum síðar annaðist Ragnar í Smára
útgáfu næstu ljóðabókar Guðfinnu. Hún heitir Ný Ijóð. Hann hafði hugsað
sér að útgáfudag hennar bæri upp á dánardægur Jónasar Hallgrímssonar. Af
því varð þó ekki vegna tafa við útgáfu hennar en þetta segir þó hversu hann
mat kvæði skáldkonunnar. Þriðja bókin sem hefur verið gefin út með ljóðum
höfundarins kom út árið 1972. Henni var gefið nafnið Ljóðabók og var hún
hugsuð sem safn eða úrval ljóða skáldkonunnar. Kristján Karlsson valdi ljóð-
in og ritaði formála að útgáfunni.
Ljóð skáldkonunnar frá Hömrum komu ekki fyrir almenningssjónir fyrr
en rúmum sex árum áður en hún lést. Af þeim sökum hafa margir dregið þá
ályktun að hún hafi nær ekkert fengist við ljóðagerð fyrr en á fullorðinsárum
eða eftir útkomu Þingeyskra Ijóða árið 1940. Áskell Snorrason sem var náinn
vinur fjölskyldunnar á Hömrum vissi betur og segir hana hafa byrjað að
yrkja þegar hún var barn. Hún fór þó svo dult með það að hennar nánustu
vissu ekki einu sinni af því. Hún áræddi samt sem unglingur að sýna ein-
hverjum nákomnum ljóð eftir sig en dómurinn sem hún fékk var það nei-
kvæður að hún lagði þá list á hilluna um alllangt skeið. Þegar vanheilsa
hennar fór hins vegar að standa í vegi fyrir því að hún gæti stundað þá list
sem stóð hjarta hennar næst tók hún að leggja rækt við ljóðlistina að nýju.
Ári áður en Þingeysk Ijóð kom út birtust tvö kvæða hennar í tímaritum og á
útgáfuári ljóðabókarinnar birtust fjögur ljóð eft ir hana í ýmsum tímaritum.
í fyrstu ljóðabók Guðfinnu frá Hömrum eru 45 kvæði en í þeirri næstu
eru þau 29. Vissulega orti hún fleiri kvæði á þeim fjórum árum sem liðu á
milli þess sem þær komu út. Þetta sést af skrifum hennar til Guðmundar
Finnbogasonar þar sem hún nefnir sum þeirra kvæða sem hún skildi eftir sig
við andlátið. Af því og þeim fjölda ljóða sem birtust eftir hana bæði í dag-
blöðum og tímaritum má sjá að hún vann sífellt að endurbótum á kvæðum
sínum. Skáldkonan þráði að lifa og ná enn frekari fullkomnun í ljóðlistinni
og halda áfram að gefa út kvæðin sín.
Ljóðabækur Guðfinnu Jónsdóttur ffá Hömrum eru nú allar ófáanlegar og
ekki hefur verið ráðist í endurútgáfu þeirra ef undan er skilið úrvalið sem
TMM 1999:1
www. m m. ís
81