Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Side 113

WILLIAM BUTLER YEATS, SKÁLDIÐ í MIÐJU STORMSINS
Why should I blame her that she filled my days
With misery, or that she would of late
Have taught to ignorant men most violent ways,
Or hurled the little streets upon the great,
Had they but courage equal to desire?
What could have made her peaceful with a mind
That nobleness made simple as a fire,
With beauty like a tightened bow, a kind
That is not natural in an age like this,
Being high and solitary and most stern?
Why, what could she have done, for being what she is?
Was there another Troy for her to burn?
Mansöngvar Yeats til Gonne á ár unum 1890-1910 vor u framan af angurvær
orð þess sem þráir úr fjarska en eítir að Gonne gifti sig bera þau merki sakn-
aðar og trega eftir hinu liðna. Hann sagði skilið við draumkenndar ímyndir
ungskáldsins og aukið raunsæi gerði vart við sig auk þess sem Yeats beitti nú
myndmáli í ríkari mæli en áður í ljóðum sínum. Skáldgáfa hans var í sífelldri
þróun og endurskoðun.
Það fór nú reyndar svo að hjónabandi Gonne og MacBride lauk með
ósköpum líkt og Yeats spáði fyrir um (Gonne sakaði MacBride um að hafa
leitað á Iseult) og ást skáldsins á Gonne var endurvakin hið ,undraverða'
sumar 1908 þegar þau náðu fullum sáttum og gott betur. I desember þetta
sama ár varð samband þeirra í fyrsta skipti holdlegt, þolinmæði skáldsins bar
loksins árangur og „andlegt hjónaband“ þeirra, eins og Yeats nefndi það,
varð annað og meira, heilum nítján árum eftir að þau kynntust fyrst. Þessi
tíðindi virtust hins vegar einungis styrkja Gonne í þeirri trú að þeirra ást
væri yfir líkamlegt samræði hafin, þeim var ekki ætlað að eigast og þar við
sat, hvort sem Yeats líkaði betur eða verr.9
Samband þeirra gekk eftir þetta, sem áður, í bylgjum og enn átti Yeats eftir
að biðja Gonne um að játast sér. Hann skundaði til fundar við hana um mitt
ár 1916, eftir að Bretar höfðu líflátið MacBride fyrir þátttöku hans í Páska-
uppreisninni misheppnuðu og þannig frelsað Gonne frá hjúskaparheiti
hennar. Sem fyrr hafnaði hún hins vegar bónorði skáldsins og nú var sem ör-
vænting gripi Yeats því hann bað næst Iseult, dóttur Gonne, að játast sér en
án árangurs. Það var loks síðla árs 1917 sem Yeats fann sér kvonfang. Var
brúðurinn, Georgie Hyde Lees, helmingi yngri en skáldið, hann 52 ára en
hún 26, en hjónaband þeirra varð afar hamingjuríkt og losnaði Yeats loks úr
viðjum álaganna sem sett höfðu svip sinn á líf hans síðan 1889.
Fyrra bindi Roys Fosters af ævisögu W.B.Yeats lýkur árið 1914. Skáldið var
þá að nálgast fimmtugt, miðaldra ekki einungis að árum heldur einnig í
TMM 1999:1
www.mm.is
103