Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2004, Blaðsíða 54
reyndar segir séra Jens viðgerðina, sem Skúli lét framkvæma, hafa kostað
yfir 5000 krónur. „Þannig auðnaðist mér þá að afstýra skipbrotinu því, að
Bessastaðakirkja félli í rúst,“ skrifar hann og kveðst síðan leggja málið í
dóm „viturra og réttsýnna manna.“
Ekki virðist ástæða til að rengja þessi aðalatriði í frásögn séra Jens, en
hún sýnir vel hvert tangarhald Jón Vídalín hafði í þessu máli og hvert ofur-
kapp hann lagði á að eignast öskjurnar. Ekki virðist forráðamönnum
Landsbanka Íslands, eiganda Bessastaða þarna í millitíðinni, hafa komið til
hugar að leggja neina þá kvöð á sölu jarðarinnar, að gripir kirkjunnar
skyldu fylgja henni framvegis, þótt þetta væri orðið slíkt hitamál.
Öskjurnar eru nú í Vídalínssafni í Þjóðminjasafni Íslands, komu þangað
1908, en eftirlíkingin er í Bessastaðakirkju, afar vönduð smíð og virðist
svo nákvæm eftirgerð frumgripsins, bæði að efni og frágangi, að betur
verði varla gert.
Telja má, að þessi afhending oblátuaskjanna frá Bessastaðakirkju, og
skrifin sem urðu ekki sízt vegna þeirra, bæði grein Matthíasar og svar-
grein séra Jens Pálssonar, hafi átt drjúgan þátt í setningu forngripalaganna
„VANDALISMINN“ Í BESSASTAÐAKIRKJU 53
2. mynd. Bessastaðakirkja og stofa, teikning frá fyrri hluta 19. aldar. Á miðri norðurhlið
kirkjunnar sést gluggi, sem verið hefur að amtmannsstúkunni fyrir innan, þakglugginn er
einnig löngu af tekinn. Eftir Öldinni sem leið, Reykjavík 1955, bls. 121.