Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2004, Blaðsíða 64
á landi valdhafar sem mætu meira Pál Stígsson en Magnús Gíslason, að
skipta aftur um sæti legsteinanna. Nú hafi Þjóðminjasafnið hins vegar
tekið við ýmsum gripum úr Bessastaðakirkju, enda sé varðveizla forn-
gripa á vegum safnsins og í höndum trúverðugra manna. Lýsir Guðjón
síðan í fáum orðum kirkjunni nú undir lok viðgerðarinnar. Hún sé öll
orðin hin virðulegasta hið innra, enda bekkir og altari nú smíðuð úr eik
og Kristsmynd komin í stað altaristöflu, eftir einn af helztu listamönnum
landsins.2 Er öll frásögn húsameistara orðuð þannig, að sem fæst leiði
hugann að breytingunum sjálfum á kirkjunni en því meira að vönduðum
frágangi nýsmíðinnar.
Gylfi Þ. Gíslason lagði fram fyrirspurn á Alþingi til ríkisstjórnarinnar í
tveimur liðum, sem tekin var til umræðu í Sameinuðu þingi 25. febrúar
1948. Var annað atriði hennar um Bessastaðakirkju og hljóðar: „Eru
breytingar þær á Bessastaðakirkju, sem nú er unnið að, gerðar að fyrirlagi
ríkisstjórnarinnar? Hversu mikið er áætlað, að þær muni kosta, og hve
mikið hefur þegar verið greitt vegna þeirra?“ – Hinn liður fyrirspurnar-
innar var um bifreiðar í eigu ríkisins.
Fyrirspyrjandi skýrði stuttlega frá kirkjunni, sem hann taldi að hefði
haft mikið minja- og minningargildi, sem sjálfsagt var að varðveita, þótt
brýn nauðsyn hafi verið á ýmsum endurbótum nú til að forðast frekari
skemmdir á hinni merku byggingu.
Kveður hann fyrir nokkru hafa borizt sér til eyrna, að undanfarið hafi
verið unnið að mikilli og dýrri „viðgerð“ (orðið er innan tilvitnana-
merkja í Alþingistíðindum), en telur að framkvæmdum hafi verið hagað
mjög á annan veg en skyldi. Er ræða Gylfa3 reyndar mjög á sama veg og
blaðagrein hans, og væntanlega fyrrgreint útvarpserindi einnig, en hann
kveður gripi þá, sem þjóðminjavörður hafi tekið úr kirkjunni, hafa eftir
hrakninga hafnað í hermannaskála á háskólalóðinni, og mun safnið þá
ekki hafa haft ráð á öðru geymsluhúsnæði. Kveður Gylfi kostnað við
framkvæmdir þessar við kirkjuna farnar að nálgast hálfa milljón króna, en
hann hafi ekki fundið í fjárlögum undanfarinna ára neinar fjárveitingar til
þessa verks. Spyr hann því hæstvirta ríkisstjórn, hvort hún hafi ákveðið
þessar framkvæmdir, hvort hún hafi lagt fyrir húsameistara ríkisins eða
veitt honum heimild til þess að tortíma einni elztu kirkju á landinu, og
með hvaða heimild fjárveitingavaldsins hún hafi veitt slíkt stórfé sem
verkið sé búið að kosta og hvað verkið muni svo kosta alls. Kveðst hann
vilja að sem bezt og veglegast sé búið að þjóðhöfðingja landsins, en
kveðst ekki kunna við að slíkum framkvæmdum sé haldið utan við lög
og rétt. Nefnir Gylfi síðan blaðagrein húsameistara ríkisins um þetta mál.
„VANDALISMINN“ Í BESSASTAÐAKIRKJU 63