Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2011, Síða 10

ALÞINGISREITURINN 9
gróflega frá 13. öld til 17. aldar. Í þessum lögum er mikið um bein og við
sem hafa án efa varðveist vel vegna þéttleika og súrefnisleysis í jarðlaginu.
Við útreikning á aldri frjósýnanna úr Tjarnarefjunni og þar með atburða í
gróðurfarssögunni var stuðst við tímasettu gjóskulögin tvö, LNL og 1226. Sé
gert ráð fyrir að setmyndun í Tjörninni hafi verið jöfn milli þessara laga, hafa
á hverri öld milli LNL og 1226 bæst við 13,3 sm eða 1,3 mm á ári. Setmyndun
fer vaxandi eftir það. Samkvæmt þessu skipti Margrét gróðurfarssögunni í
þrjú tímabil. Það fyrsta nær fram undir lok 9. aldar, sem einkenndist mjög
af einsleitum gróðri þar sem síkjamari var ríkjandi. Fyrir ofan LNL fellur
síkjamarinn ört, nykrur koma inn, en ekki í þeim mæli að það vegi upp fallið
hjá síkjamaranum. Má því ætla að vatnaplöntum í Tjörninni hafi fækkað þegar
kemur fram á 12. öld. Upp úr því eykst mari að nýju og þriðja tímabilið hefst.
Marinn nær hámarki þegar kemur fram á 15. öld en á 18. öld er hann aftur
á niðurleið og virðist sá afturkippur varanlegur því að nú vex enginn mari í
Tjörninni fremur en aðrar vatnajurtir.
Sögu gróðurs í nágrenni Tjarnarinnar má skipta í tvö tímabil vegna þeirra
breytinga sem verða eftir að landnámsgjóskan fellur. Það fyrra stóð fram undir
lok 9. aldar og einkenndist af birkikjarri, graslendi og mýrargróðri. Seinna
tímabilið hefur staðið yfir síðan á fyrri hluta 10. aldar og einkennst af nær
skóglausu landi. Mólendi varð ríkjandi í Kvosinni og holtunum umhverfis,
mýrlendið blotnaði og varð víðáttumeira og ógróin svæði jukust. Þar af leiðandi
gaf mólendi, graslendi, mýrar og tún landinu svip, og bleikir akrar einnig því
að bygg virðist hafa verið ræktað að minnsta kosti fram á 14. öld.
2. Fornleifarnar á Alþingisreitnum
Það sem þegar hefur verið rannsakað á Alþingisreitnum gefur til kynna að í
upphafi hafi menn sest að með búpening, s.s. nautgripi, svín, hunda og hross og
veitt sér fisk í soðið, að miklu leyti þorsk og ýsu, etið og nýtt afurðir geirfugla,
lunda, fálka, gæsa, álfta, arna og fjölda sjófugla, tekið sér dún í eyjum ásamt
eggjum, veitt seli, rostunga og hvali, búið til járn, ræktað bygg, bruggað,
rist torf, safnað mýrarauða, rutt skóg, slátrað dýrum, sútað skinn, stundað
hannyrðir, smíðað sín helstu verkfæri og reist sér hús og aðrar byggingar svo
að nokkuð sé nefnt. Ekkert af þessu ætti þó að koma á óvart enda fólkið vant
slíkri iðju frá sínum heimalöndum. Það sem þykir þó athyglisvert og tilefni
til enn frekari og viðameiri rannsókna er hversu umfangsmikið landnámið
var og fjölmennt, því að margt bendir til þess að á því svæði sem nú er kallað
Kvosin hafi verið vísir að þorpi frá víkingaöld og fram undir lok 11. aldar,
jafnvel lengur. Það sem Alþingisreiturinn hefur leitt í ljós er líklega kjarni þess