Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2011, Qupperneq 14

ALÞINGISREITURINN 13
í þvermál og 20 sm djúpar. Umhverfis þær voru grjóthleðslur. Í annarri
holunni fundust leifar af viði sem greindur hefur verið sem birki. Erfitt er
að segja hvað þarna var en mögulegt að umhverfis kolagröfina hafi verið
einhverskonar stuðningsvirki eða lágreistur skjólveggur. Jarðvegurinn sem
liggur umhverfis kolagröfina var allur smitaður af kolum. Kemur það
sennilega til af því að þegar kolunum var mokað upp og þau síðar hirt
hafi setið eftir koladreif sem safnast hefur saman með tíð og tíma. Milli
kolagrafarinnar og drenskurðarins hafði verið grafinn/hlaðinn brunnur
á miðri 19. öld og því svæðið töluvert raskað, þó sáust í sniði skurðarins
leifar af kolum. Í botni skurðarins voru gjallkökur og gjallmolar. Erfitt er
að færa fullnægjandi rök fyrir því að þarna hafi verið rauðablástursofn en
það sem gefur það einna helst til kynna eru leifar af gjallkökum, kolum og
manngerðum skurði sem var V-laga, breiðastur í suðurendanum þar sem
brunnholan var en dróst saman til norðurs. Var stæðið um 80 sm á lengd,
breiðast um 50 sm en minnst/mjóst 15 sm, skorið í gegnum LNL óhreyft.
Þarna er möguleiki á að hafi verið fýsibelgur sem gekk inn í ofninn til
þess að viðhalda og bæta í hita meðan á vinnslunni stóð (sjá mynd 2). Eins
og áður sagði eru þetta að mestu vangaveltur þar sem svæðið var illa farið
sökum yngri framkvæmda.
Lítið eitt sunnar eða á svæði B var að finna leifar af járnvinnslu og
þótti greinilegt að um frumvinnslu járns úr mýrarauða væri að ræða ásamt
eftirvinnslu (sjá kort 4 og mynd 3). Einnig voru þar torfveggir sem til-
heyra járnvinnslusvæðinu. Samtals fundust tólf mannvirki sem tilheyra
járn vinnsluferlinu. Tvö til þrjú þeirra eru líklega rauðablástursofnar eða
bræðslu ofnar, tveir, jafnvel þrír af lar og sex ofnar sem ekki er hægt að segja
með vissu til hvers voru notaðir en innihald þeirra var kol að mestu. Einnig
fannst sandur og brenndar beinagnir í sumum þeirra. Þó er ekki útilokað
að um járnvinnsluofna sé að ræða því að nýjustu rannsóknir benda til þess
Teikning a. Sniðteikning af kolagröf [38770].