Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2011, Side 28

ALÞINGISREITURINN 27
svæðis A, þá hefur þetta svæði haft annað hlutverk töluvert fyrir þann tíma. Sé
miðað við jarðvegsþykknun á svæðinu, sem var um 1,3 mm á ári eftir 871AD
(sjá kafla 2), hefur svæðið, frá yngsta fasa kolagrafarinnar, þ.e. frá því gröfin var
hreinsuð til í annað sinn, eins og minnst var á hér í byrjun kaflans, og fram að
1226 gjóskulaginu, verið komið úr notkun í upphafi 11. aldar, en þá er ekki
tekið tillit til þeirra mannvistarlaga sem safnast hafa upp fyrir þann tíma. Þó ber
að geta þess að þetta er einungis grófur útreikningur. Aldursgreina þarf eitt af
yngstu mannvistarlögunum sem liggur ofan á mannvirkjum í fasa IV til að segja
nánar til um það.
Bygging [29] er vestast á svæði B og liggur upp að og gengur undir
Tjarnargötuna til vesturs (sjá kort 7). Er um tvö byggingarstig að ræða, tilheyrir
eldra byggingarstigið yngri hluta fasa IV og er í notkun fram á 12. öld en það
yngra tilheyrir eldri hluta fasa III, frá upphafi 13. aldar til upphafs 14. aldar. Við
uppgröft kom í ljós að tveir veggjanna ganga undir Tjarnargötuna en þar fyrir
framan fannst eldstæði [343] sem var óraskað og hluti af gólflagi [134671] (sjá
mynd 10). Veggur [398] er norðan megin við eldstæðið og er samansettur af
tveimur samsíða steinaröðum ásamt torffyllingu. Sunnan megin við eldstæðið
eru fáeinir steinar sem að öllum líkindum tilheyra veggjahleðslu en svæðið
er mjög raskað vegna síðari tíma framkvæmda. Eldstæði [343] var upphlaðið
og voru þrjú lög greind í eldstæðinu (sjá teikningu c). Elsta lagið var móaska
[135335] sem hefur brunnið á staðnum. Í móöskunni var ein sleggja og nokkrir
gjallmolar. Lagið ofan á móöskunni [135335] var skilgreint sem sótlag [134800]
svo að hér var notað annað efni til brennslu en mór. Yfir því lagi lá torf [134972].
Ekkert bendir til þess að torfið hafi brunnið og því er ekki ljóst af hverju
torflagið liggur þarna yfir. Ekki er ólíklegt að torfið hafi lagst yfir svæðið þegar
þakið af húsinu féll eða þá að torf hafi verið sett yfir eldstæðið þegar húsið var
yfirgefið eða það nýtt í hinsta sinn.
Í kringum eldstæði [343] var gólflag [134671] sem samanstóð af mjög þéttri
móösku og dökkleitum fínkornóttum jarðvegi. Í laginu var að finna talsvert
af ösku, kolum, móösku og sóti en einnig var brenndur viður og brennd bein
greinanleg í laginu en þó í minna magni. Einnig fundust í gólflaginu við
eldstæðið að norðanverðu fimm pinnaholur (stakeholes), [136201], [136205],
[136209], [136213] og [228511]. Ekki er ljóst hvort þær tengist á einhvern hátt
eldstæðinu [343] eða einhverskonar bekk eða sæti en báðar skýringar koma til
greina (sjá mynd 11). Viðarleifar fundust í fjórum þeirra en eingöngu var hægt
að greina tvö sýni til ættkvísla vegna lélegrar varðveislu. Fura reyndist í holu
[136209] og birki í holu [228511].