Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2011, Page 195

194 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
hafa þetta verið kvíar til að mjólka í. Fos fat-
magn í jarðvegi var mælt inni í því og var
að sjá að heldur meira væri af fosfati innan
mannvirkisins en umhverfis það. Ólíkt því
sem var um mannvirki I, virtust hér aðallega
vera lífræn fosföt (Sólveig Guðmundsdóttir
Beck 2007). Þetta væri í góðu samræmi við
það sem stórsæ og smásæ jarðvegssýni sýndu,
þarna voru ekki öskuborin gólf heldur linsur
úr lítið hreyfðum jarðvegi með nokkru
lífrænu efni. Líklegasti uppruni lífrænna
fosfata er tað eða mykja, en ekki var þó hægt
að greina slíkt í þunnsneið. Aðeins voru
tekin sýni í einn stokk í þessu mannvirki. Vel
getur verið að stungið hafi verið út úr því
öðru hvoru. Á svæðinu rétt fyrir norðan það
kom greinilega fram hærra hlutfall af lífrænu
fosfati. Þar hefði getað verið haugstæði
(Sólveig Guðmundsdóttir Beck 2007).
Mannvirki IV er e.t.v. óvenjulegasta
byggingin á staðnum, síðari viðbót byggð
upp við suðurhlið mannvirkis I. Það var
lítið um sig, minna en 9 m² að innanmáli.
Í því miðju var eldstæði og lá hellulögn
frá eldstæðinu og út. Gólflög voru aðeins í
nyrðri helmingi hússins, og bendir til þess að eitthvað hafi verið meðfram
suðurhliðinni, set, pallur eða eitthvað þvílíkt. Meðfram því voru stoðarholur
og för eftir timburverk. Örformgerð gólflaga sýndi að þau voru samsett
svipað og gólflögin í mannvirki I (aska úr eldstæði og jurtaleifar). Meira var af
viðarkolasalla en í mannvirki I, og ekki var greinilegt að búsetan hefði verið
árstíðabundin. Verið getur að þetta hafi einnig verið svefnhús, og þá hugsanlega
aðeins fyrir einn eða tvo og ef til vill aðeins um stuttan tíma eða fáein sumur.
Fáir gripir fundust sem tengja má notkun hússins. Við norðurvegginn
fundust fimm sauðarvölur saman í hrundu torfi, líklega höfðu þær verið í
poka sem geymdur var í vegg eða rjáfri. Líklega hafa þær verið til að spila með
eða til spádóma. Við suðurvegg fannst þynna úr koparblöndu og í eldstæðinu
fannst oddur af járnnagla.
Langmest fannst af gripum á svæðinu vestan og neðan mannvirkja I og
IV (Tafla 2). Þar var um 160 m² svæði með fjölmörgum þunnum lögum og
Mynd 5. Glerperla af B gerð.
Gripur númer 57 úr jarðlagi 135.
Tímasett til síðari hluta 10. aldar
(Fornleifastofnun Íslands).
Mynd 6. Tveir peningar úr kopar-
blöndu slegnir fyrir Harald harð-
ráða sem ríkti frá 1047 til 1066.
Fundur númer 82 úr jarðlagi 39
(Fornleifastofnun Íslands).