Skáldskaparmál - 01.01.1990, Qupperneq 32

Skáldskaparmál - 01.01.1990, Qupperneq 32
30 Örnólfur Thorsson um að tiltekið stofnrit eigi rætur að rekja til frumgerðar höfundar sem unnt sé að tímasetja eru huglægar, byggja á mati á mismunandi lesháttum í öllum þekktum handritum viðkomandi texta. Jafnvel þó finna megi stofnrit með slíkri röksemdafærslu er allt jafn hulið um frumgerðina og hinn eina höfund sem saman setti í öndverðu. Gátan um aldur Islendinga sagna og höfunda þeirra verður ekki leyst einvörðum með textarýni enda þótt brögð hennar dugi jafnan best til að tímasetja handrit. Til frekari glöggvunar á aðferðum nútíma textafræði langar mig til að vitna til fróðlegs fyrirlestrar sem Stefán Karlsson handritafræðingur hélt á málþingi í Kaupmannahöfn árið 1979 og var svo elskulegur að lána mér. Þessi fyrirlestur bar dálítið svartsýnan titil: „Skal udgiverens arbejde være omsonst?“, og í honum veltir Stefán því m.a. fyrir sér hvort hefðbundnar textafræðilegar út- gáfur komi að því gagni sem þeim er ætlað, nýtist þeim sem sinna rannsóknum eða útgáfustarfi. Þeir fræðimenn, aðrir en textafræðingar og málfræðingar, sem fást við rannsóknir á íslenskum miðaldabókmenntum vitna einatt í lestrarút- gáfur, sjálfsagt vegna þess að hin vísindalega útgáfa er heldur óárennileg og þeir kunna ekki að nota hana og það ættartré handrita sem henni fylgir. Því fylgir sú hætta að menn hengi sinn fræðilega hatt á orð eða orðalag, lesbrigði, sem ekki er stutt traustum rökum. Margir hafa sjálfsagt tekið eftir því að sagnfræðingar vísa oftar til Sturlunguútgáfu þeirra Kristjáns Eldjárns, Jóns Jóhannessonar og Magnúsar Finnbogasonar (1946) en vandaðrar textaútgáfu Kristians Kálunds frá upphafi aldarinnar (1906-11) enda þótt hún sé sá grundvöllur sem útgáfan frá 1946 byggir á; bókmenntafræðingar vitna oftar til fornsagnaútgáfu Guðna Jónssonar og íslenzkra fornrita en stafréttra útgáfna sömu texta, og þannig mætti lengi telja. Stefán rekur stuttlega þær kröfur sem gerðar eru nú á dögum til stafréttrar útgáfu: Gennemgang af det fuldstændige hándskriftmateriale, en kort beskrivelse af hven enkelt hándskrift med placering i tid og eventuelt i sted, en redegorelse for hánd- skrifternes indbyrdes forhold, valg af og bogstavret aftrykning af én eller flere hovedtekster, aftrykning af samtlige varianter fra de hándskrifter som skonnes at have tekstkritisk værdi og endelig registre af forskellige slags - ikke bare navneregistre til teksten, men ogsá hándskrift- og navneregister til indledningen. (Stefán Karlsson 1979) Við útgáfur hefur það lengi verið venja „... at meddele en hovedtekst efter et enkelt hándskrift med de færrest mulige rettelser og hertil et variantapparat som indeholder samtlige varianter fra alle de hándskrifter som antages at have tekstkritisk værdi, altsá de hándskrifter der teoretisk kan indeholde læsemáder der er mere originale end hovedhándskriftets." En einsog Stefán bendir á er gallinn við þessa aðferð sá, að þeir sem ættu að nota þessar vönduðu útgáfur gera það ekki, fræðimenn vitna í samræmdar útgáfur eða almennar lestrar- útgáfur og þeir sem sjá um þær útgáfur láta oft við það sitja að prenta aðaltexta undirstöðuútgáfunnar og líta aldrei á varíantana. Og hann hugleiðir hvort ekki
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234
Qupperneq 235
Qupperneq 236
Qupperneq 237
Qupperneq 238
Qupperneq 239
Qupperneq 240
Qupperneq 241
Qupperneq 242
Qupperneq 243
Qupperneq 244
Qupperneq 245
Qupperneq 246
Qupperneq 247
Qupperneq 248
Qupperneq 249
Qupperneq 250
Qupperneq 251
Qupperneq 252
Qupperneq 253
Qupperneq 254
Qupperneq 255
Qupperneq 256
Qupperneq 257
Qupperneq 258
Qupperneq 259
Qupperneq 260
Qupperneq 261
Qupperneq 262
Qupperneq 263
Qupperneq 264
Qupperneq 265
Qupperneq 266
Qupperneq 267
Qupperneq 268
Qupperneq 269
Qupperneq 270
Qupperneq 271
Qupperneq 272
Qupperneq 273
Qupperneq 274
Qupperneq 275
Qupperneq 276
Qupperneq 277
Qupperneq 278
Qupperneq 279
Qupperneq 280
Qupperneq 281
Qupperneq 282
Qupperneq 283
Qupperneq 284
Qupperneq 285
Qupperneq 286
Qupperneq 287
Qupperneq 288
Qupperneq 289
Qupperneq 290
Qupperneq 291
Qupperneq 292

x

Skáldskaparmál

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skáldskaparmál
https://timarit.is/publication/1141

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.