Gerðir kirkjuþings - 01.01.2013, Page 76

76 77
Þá er hér að finna sóknargjöld allra sókna eins og þau eru áætluð 2013. (Í fylgiskjali C má
jafnframt sjá yfirlit frá Fjársýslu ríkisins um greidd sóknargjöld ársins 2012). Með því að
draga fram sóknargjöld er verið að minna á það fé sem söfnuðir hafa til ráðstöfunar til að
reka kirkjur, safnaðarheimili og safnaðarstarfið, þar á meðal laun organista, kirkjuvarða,
barnastarfsfólks og fleiri. Stór hluti tekna sóknanna rennur til kirkjubygginga og viðhalds
þeirra og afborgana lána vegna framkvæmda og þá gefst oft takmarkaðra svigrúm til að
halda úti grunnþjónustu sóknanna.
Ef laun allra presta væru hins vegar eingöngu greidd af sóknargjöldum, eins og fríkirkjurnar
gera, sést að mjög mismunandi væri það gjald sem sóknarbörn yrði að greiða til að standa
undir þeim rekstri einum. Þannig yrði gjaldið að vera frá því um 16 þús. kr. í sóknum á
Vestfjörðum, aðeins lægra í Eyjafjarðar­ og Þingeyrarprófastsdæmi , og á Austurlandi yrði
það tæpar 15 þús. kr. á hvern gjaldenda. Á þremur prófastsdæmunum á suðvesturhorninu
væri gjaldið hins vegar um 4000 kr. á gjaldenda.(Sjá dálk 12 í fylgiskjali B.)
Rekstur hins kirkjulega starfs kemur þannig aðallega úr tveimur áttum, með sóknar gjöldun­
um og með launum presta sem ákvörðuð eru af kjararáði. Skipulag prests þjónustunnar,
inntak og umfang, er hins vegar á valdi þjóðkirkjunnar sjálfrar. Biskup og biskupafundur
hafa það hlutverk að stýra þeirri skipan. Kirkjuráð fer síðan með fjárstjórnarvaldið.
Kirkjuráð stýrir jafnframt kirkjumálasjóði og Jöfnunarsjóði sókna og þeir fjármunir og
styrkir sem veittir eru hafa bein áhrif á starfið í sóknunum, rekstur þeirra og umsvif.
Kirkjuþing kemur líka að ákvörðunum er snertir þetta fyrirkomulag með því m.a. að
samþykkja skipan sókna, prestakalla og prófastsdæma. Kirkjuþing ákvarðar einnig
embættiskostnað presta og prófasta. Starfsreglur og ályktanir kirkjuþings hafa líka oft í för
með sér útgjöld eða breytingar á starfi presta og safnaða.
Nefndin tekur undir þær hugmyndir sem ræddar hafa verið að kanna hvort ekki væri
skýrara að hafa uppsetningu á tekjum og útgjöldum sókna og embætta undir sama hatti,
og reyndar alls reksturs kirkjunnar, líkt og gert er í uppsetningu á Fjárlögum ríkisins. Þar
með næðist mun betri heildarsýn á skipan embættanna, stöðu sóknanna í prestaköllunum
og annars sem viðkemur starfi og rekstri kirkjunnar á hverjum stað. Þetta mætti vel gera
enda þótt rekstur embættanna og safnaðanna sé ekki á sama hendi.
Þjónustubyrði
Þegar að kreppir eins og gerir í dag í fjármálum kirkjunnar hefur nefndin horft til núverandi
skipan embættanna með tilliti til hvar megi jafna betur út þjónustuna og horfa um leið til
þess að fjöldi embættanna er takmarkaður.
Íbúar landsins voru 321.585 1. des. 2012 og sóknarbörn/þjóðkirkjufólk 245.120 eða
76,2% þjóðarinnar. Á yfirstandi ári eru stöðugildi presta alls 126 (1.október), þar af
embætti sóknarpresta 92 (eitt þeirra er ekki setið, en þjónað af presti í 50%) og prestar
í 20,5 stöðugildum. Þetta þýðir að sóknarprestar og prestar þjóna að meðaltali um 2200
sóknarbörnum. Ef íbúafjöldinn er tekinn inn og deilt á þessi 113,5 embætti þá eru að baki