Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Blaðsíða 99

A ð l e s a Í s l a n d s k l u k k u n a í k r e p p u n n i
TMM 2009 · 3 99
gang allrar sögunnar. Sjálf ritunin tók þó skamman tíma en fyrsti hlutinn var ritaður veturinn
1942–1943. Á öðrum hluta byrjaði Laxness ekki fyrr en vorið 1944 og hefur hann verið rit-
aður þá um sumarið. Á síðasta hlutanum var Laxness ekki byrjaður í árslok 1944 og reiknaði
þá ekki með að komast að verki við hann fyrr en seint um veturinn (1944–1945). S[igurður]
G[uð mundsson] 1944: 4. Má ætla að atburðir þessara missera hafi orkað sterkt á huga Laxness
meðan hann ritaði söguna, sjá eftirmála.
5 „Kontextúell“ guðfræði leitast við að túlka viðfang guðfræðinnar út frá þeim stað og þeirri
stundu sem hún verður til á og endurspegla þannig aðstæður guðfræðingsins og viðmælenda
hans. Sjá t.d. Lehmann (1972: 3): „As a theological method, contextualism may be said to be
that way of doing theology which seeks to explore and exhibit the dialectical relation between
the content and the setting of theology.“ Sjá og McKim 1996: 61. Hér verður beitt „kontextúell“
túlkun á Íslandsklukkunni þar sem aðstæður eftir efnahagshrunið á Íslandi 2008 eru notaðar
sem útgangspunktur túlkunar á ritverki sem lýsir arðrændri þjóð við aðrar sögulegar aðstæð-
ur.
6 Danskir steikarar í her konungs í Glückstad litu svo á að Ísland væri ekki land og Íslendingar
ekki menn (116).
7 Um sögulegan þátt þessa, sjá Má Jónsson 1998: 209–223.
8 Lk 1. 52.
9 S[igurður] G[uðmundsson] 1944:4. Til að mynda má benda á að ein af þremur aðalpersónum
verksins, Arnas Arneus, er ekki aðeins byggð á Árna Magnússyni heldur einnig Skúla Magn-
ússyni. S[igurður] G[uðmundsson] 1944: 5. Hallberg 1956a: 429–430. Kristján Karlsson 1969:
(8).
10 Jóhann Gunnar Ólafsson 1943. Hallberg 1956b. Eiríkur Jónsson 1981.
11 Kristján Karlsson 1969: 5, 7–8.
12 Kristján Karlsson 1969: 4. Sjá Hallberg 1956a: 412–413, 425. Þorleifur Hauksson 2003: 161. Sjá
Jóhann Gunnar Ólafsson 1943. Hallberg 1946: 120–124. Hallberg 1956b: 147–161.
13 Dagný Kristjánsdóttir 2006: 489. Sjá og nmgr. 3.
14 Kristinn E. Andrésson 1943: 236, 242. Sjá Hallberg 1956a: 432–433.
15 Magnús Ásgeirsson 1944: 120–121, 122, 123.
16 Magnús Ásgeirsson 1944: 122–123.
17 Sveinn Bersveinsson 1946: 312.
18 Sveinn Bergsveinsson 1946: 312.
19 Sveinn Bergsveinsson 1946: 313.
20 Sveinn Bergsveinsson 1946: 314.
21 Kristinn E. Andrésson 1949: 320, 323. Sjá Hallberg 1956a: 408–409.
22 Kristinn E. Andrésson 1949: 324.
23 Kristinn E. Andrésson 1949: 327–330, 331–332.
24 Hallberg 1956a: 455–456, 463–465.
25 Turíð Sigurðardóttir 1993: 173.
26 Turíð Sigurðardóttir 1993: 170–171.
27 Turíð Sigurðardóttir 1993: 173.
28 Turíð Sigurðardóttir 1993: 172.
29 Ástráður Eysteinsson og Eysteinn Þorvaldsson 1996: 264–265. Leyvoy Joensen (1999: 98–99,
125–126, 144–145) er inni á svipuðum brautum.
30 Ármann Jakobsson 2001: 33–34.
31 Ármann Jakobsson 2001: 41.
32 Ármann Jakobsson 2001: 34.
33 Ármann Jakobsson 2001.
34 S[igurður] G[uðmundsson], 1944: 4. Halldór Laxness 1979: 320. Sjá Hallberg 1956a: 407–412.
Hallberg 1956b: 161.
35 Halldór Laxness 1979: 315.
TMM_3_2009.indd 99 8/21/09 11:45:36 AM