Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Blaðsíða 60

60 TMM 2009 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
þó miklu fleiri (greinarhöfundur þar með talinn) sem telja að Sedaris búi yfir
snilligáfu sem njóti sín best í nákvæmlega því formi sem hann hefur gert að
sínu. Ýmsir geta skrifað skáldsögu en enginn nema David Sedaris getur skrifað
When You Are Engulfed In Flames.
Þessi nýjasta bók sver sig í ætt við hinar fyrri þótt Sedaris einbeiti sér meira
að lífi sínu í dag í stað þess að líta um öxl eins og oft áður. Hér flýgur hann milli
bókakynninga, ferðast með Hugh, heldur köngulær sem gæludýr og í bókarlok
gerist svo hið óhugsandi – stórreykingamaðurinn David Sedaris hættir að
reykja. Fyrir lesendur Naked eru þetta miklar fréttir en þar segir frá æsku hans
og óviðráðanlegri, þráhyggjukenndri hegðun. Hinn ungi Sedaris sleikti ljós-
rofa, ýldi og barði höfðinu ítrekað í veggi (allt hegðun sem óhjákvæmilega kom
niður á félagslífi hans) alveg þar til hann fékk í hendur fyrsta pakkann – en þá
fjaraði þessi áráttuhegðun út eða færðist yfir á sígarettur. Reykleysið snerist
því um annað og meira en taka upp heilbrigðari lífsstíl – það var hreinlega
spurning hvort hann ætti afturkvæmt í samfélag manna þegar sígarettunni
sleppti.
Í viðtali í The Hartford Advocate segist Sedaris kvíða því að lesendum muni
ekki hugnast að lesa um nýlegar hrakfarir hans – það sé erfitt að hafa samúð
með manni sem vælir yfir því að geta ekki reykt á fjögurra stjörnu hóteli eða
lendir í veseni meðan hann flýgur á 1. farrými.1 Þetta virðist þó ekki hafa
komið niður á sölutölum When You are Engulfed in Flames enda er Sedaris
alltaf jafn skemmtilegur hvort sem hann mælir göturnar í Raleigh eða dáist að
ávaxtakörfunum á Hilton hótelinu í New York.
Sögur Sedaris eru oft lyginni líkastar en svo skemmtilegar og vel skrifaðar
að fáir hafa séð ástæðu til að fetta fingur út í nákvæmt sannleiksgildi þeirra. En
árið 2007 fór Alex Heard, ritstjóri Outside Magazine, þó á stúfana til að sann-
reyna nokkrar fullyrðingar úr sögunum. Niðurstöðurnar birtust svo í mars-
hefti tímaritsins The New Republic en þar sakaði Heard Sedaris um að lýsa
atburðum sem aldrei hefðu átt sér stað. Tímaritinu bárust þá fjölmörg bréf þar
sem lesendur Sedaris sögðu á móti að enginn efaðist um að hann tæki sér
stundum skáldaleyfi – slíkt væri fullkomlega eðlilegt og drægi engan veginn úr
gildi verka hans.2 Sjálfur lét Sedaris sér fátt um finnast og benti á að það teldist
varla til tíðinda að húmoristi notaði ýkjur til að vekja hlátur.
Óhætt er að segja að Sedaris sé beittur í athugasemdum sínum og lýsingum
á manneskjum og mannlegu eðli. Hann hefur lag á að fara frá dýpstu örvænt-
ingu yfir í hrossahlátur og aftur til baka, nánast í sömu setningu. Lýsingarnar
ná iðulega hæstum hæðum þegar hann fjallar um fjölskyldu sína – ekki er gott
að átta sig á því hvort hann færi hressilega í stílinn eða hvort þau séu smáskrít-
in – nema hvort tveggja sé. Það má kalla það kaldhæðnislegt en sú staðreynd
að hann notar fjölskyldu sína sem efnivið varð honum svo aftur yrkisefni í
sögu. Það var „Repeat after Me“ sem birtist í Dress Your Family In Corduroy
and Denim og er jafnframt uppáhaldssaga Sedaris sjálfs. Sagan er sprottin af
því að árið 2001 seldi Sedaris leikstjóranum Wayne Wang kvikmyndaréttinn á
Me Talk Pretty One Day. Kvikmyndin var vel á veg komin þegar samtal við
TMM_3_2009.indd 60 8/21/09 11:45:32 AM