Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Qupperneq 102

H a u k u r I n g va r s s o n
102 TMM 2011 · 2
Bleikgljáandi kóralrifin
Smásagnasafnið Doris deyr kom út fyrir síðustu jól. Í því eru tíu sjálf­
stæðar sögur sem þó má tengja á ýmsa vegu, t.d. skjóta mótíf eins og
fossar og kórallar endurtekið upp kollinum. Á yfirborðinu eru flestar
sagnanna raunsæislegar; í sögunni „Evelyn hatar nafnið sitt“ greinir t.d.
frá Evelyn, ungri stúlku sem styttir sér stundir með því að fylgjast með
hörðum heimi unglinga út um gluggann meðan hún passar systur sína
fyrir einstæða móður þeirra. Í sögunni er fjallað um misræmið milli
andlegs og líkamlegs þroska og þau vandamál sem það hefur í för með
sér fyrir barn að taka á sig skyldur fullorðinnar manneskju á heimili.
Um leið þarf Evelyn að fóta sig í samfélagi unglinga þar sem allt tekur
örum breytingum og lesandanum verður fljótt ljóst að hún getur ekki
verið áhorfandi í skjóli bak við glerið öllu lengur. Af svipuðum toga
er sagan „Staðsetja, útvega, flokka, raða og varðveita“ þar sem byrjað
er á því að lýsa nokkrum óbærilegum vikum í lífi átján ára stúlku
meðan hún starfar á elliheimilinu Grund umkringd elli, veikindum og
dauða. Þvert gegn vilja móður sinnar og umhverfisins almennt segir
hún vinnunni lausri og skömmu síðar kynnist hún Sindra, óþreytandi
safnara sem á beinagrindur flestallra dýra Íslands. Á kafla verður
atburðarásin óvenjuleg án þess þó að verða órökleg eða óhugsandi.
Eftirfarandi orðaskipti eiga sér stað þegar aðalpersónan heimsækir
Sindra í kjallarann á heimili hans þar sem safnið er að finna:
Mig vantar alltaf eitthvað, sagði hann og leit óvenjulega lengi í augun á mér, það
er stöðugt ástand, frá því ég vakna og þangað til ég sofna. Og meira að segja líka
þegar mig dreymir, þá er ég að leita að einhverju sem vantar. Ef það er góður
draumur finn ég það á endanum en martraðirnar ganga yfirleitt út á að það sem
mig vantar er ekki til. Viltu meira kaffi? Ég hristi hausinn og sagðist bráðum
þurfa að drífa mig. Í fyrsta skipti síðan ég hitti hann hvarflaði að mér að hann
væri að reyna við mig, að hann vantaði kannski mig.
En hvað ætlaðirðu að sýna mér? spurði ég varlega og hann tók lokið af öskj­
unni, dró upp úr henni hauskúpu sem var eins og úr manneskju nema kannski
aðeins minni.
Settu hnefann inn í hana, sagði hann brosandi og ég horfði bara á hann, hissa á
þessari beiðni og vildi fá að vita úr hvaða dýri hún væri, hvort hún væri úr apa.
Ég segi þér það ef þú stingur hendinni inn í hana, sagði hann og ég hlýddi. Hönd­
in á mér passaði í hauskúpuna og ég sneri henni svoleiðis að andlitið vísaði að mínu,
stakk fingrunum út úr augntóftunum og spurði aftur úr hvaða dýri hún væri.
Hún er úr lítilli telpu, fimm ára. Þú ert með höndina þar sem hún geymdi
skynjunina. Allan heiminn hennar! sagði hann og ég stirðnaði upp, lagði hana
aftur ofan í kassann eins hægt og ég gat.16