Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Qupperneq 117

TMM 2011 · 2 117
Úlfhildur Dagsdóttir
Sögur af skáldum
og skáldaðar sögur
Sendiherrann og Handritið að kvikmynd
Arnar Featherby og Jóns Magnússonar
um uppnámið á veitingahúsinu eftir
Jenný Alexson eftir Braga Ólafsson
Tókuð þið eftir hvað þetta rennur saman
í fallega runu? Ógnarlangur titill ógnar­
langrar skáldsögu Braga Ólafssonar,
Handritið að kvikmynd Arnar Feat-
herby og Jóns Magnússonar um upp-
námið á veitingahúsinu eftir Jenný
Alexson, gæti fullt eins heitið „Sendi­
herrann og handritið að kvikmynd
Arnar Featherby og Jóns Magnússonar
um uppnámið á veitingahúsinu eftir
Jenný Alexson eftir Braga Ólafsson“.
Enginn myndi taka eftir því þótt sendi­
herrann slæddist þarna inn líka, enda
kemur sendiherra nokkuð við sögu í
síðarnefndu bókinni, og það er fullkom­
lega við hæfi að það séu tveir höfundar í
lok romsunnar líkt og það eru tveir höf­
undar að kvikmyndahandritinu.
En við skulum stilla okkur um hár­
toganir.
Þær eru nokkuð ólíkar, tvær fyrstu
skáldsögurnar í boðuðum skáldsagna­
kvartett Braga Ólafssonar. Fyrri bókin,
Sendiherrann, sem á titilsíðu ber undir­
titilinn ljóð í óbundnu máli, kom út árið
2006 og var auk annarra viðurkenninga
tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norð­
urlandaráðs. Fljótlega boðaði höfundur
einskonar framhald þeirrar bókar en þó
var það ekki fyrr en fjórum árum síðar,
2010, sem það birtist. Á þessum árum
sem liðu gekk mikið á í íslensku samfé­
lagi og því er kannski eðlilegt að verkin
séu jafn ólík og raun ber vitni. En þegar
grannt er skoðað má samt sjá ýmislegt í
Sendiherranum sem einskonar fyrir­
boða þeirrar óreiðu sem magnast stöð­
ugt í Handritinu (en svo verður skáld­
sagan nefnd héðan í frá) og mögulega
mætti, með góðum vilja, skoða sem
afsteypu af þeirri óreiðu sem magnaðist
í íslensku samfélagi þessi fjögur ár sem
liðu milli sagna. Enda er eitt af þemum
beggja verka það hvernig lífið hermir
stöðugt eftir skáldskapnum, eða smeygir
sér inn í skáldskapinn. Það líf sem birt­
ist í skáldsögunum er auðvitað skáldað
líf; og líf skálda, því aðalpersónur beggja
verka eru höfundar af ýmsu tagi, ljóð­
skáld, rithöfundur og þýðandi, kvik­
myndagerðarmaður og svo auðvitað
höfundur Handritsins, sögukonan
Jenný Alexson (sem reyndar er einnig
glæpasagnahöfundur). Eða eins og segir
um Örn í Handritinu: „það kemur
honum síður en svo á óvart að hans
eigið líf elti eitthvað í þeim skáldskap
sem honum er efst í huga í augnablik­
inu; slíkt virðist fremur regla en undan­
tekning – og í huga hans helsta notagildi
skáldskaparins: að styðja við lífið í því
verkefni að hanna atburðarás þess“.1
Umfjöllun um skáldskap er því meðal
þess sem bindur skáldsögurnar tvær,
ekki síður en sameiginlegt persónugall­
erí, en hluti persóna Handritsins hefur
áður verið nefndur í Sendiherranum.
Aðalpersóna Sendiherrans er ljóðskáldið
Sturla Jón Jónsson en hann er utan sviðs
í Handritinu. Þar eru þeir faðir Sturlu
Jóns, Jón Magnússon, og félagi hans,
Örn Featherby, aðalpersónurnar, auk
D ó m a r u m b æ k u r