Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Page 139

D ó m a r u m b æ k u r
TMM 2011 · 2 139
reglumanns í karlaheimi eru í forgrunni
og trúmál koma nokkuð við sögu en
söguhetjan er mjög trúuð. Undir lok
bókar verða alger hvörf, skipt er um vit­
undarmiðju (ef þá er ekki of mikið sagt)
og at burða rásin tekur óvæntan snúning.
Runukrossar hefur margt til síns
ágætis: Auðugt mál, gott vald á gróður­
sælu tungutaki og nákvæmni í orðavali.
Snjalla fléttu sem gengur skemmtilega
vel upp. Þétt samtöl (bókleg reyndar en
þétt). Vel hugsaða byggingu. Óvæntar
kúvendingar. Jafnvægi milli spennusögu
og hugmyndaskáldsögu: Þetta er þekk­
ingarbók, mikið unnin og rannsökuð,
aftast fylgir atriðaorðaskrá með skýr­
ingum á ýmsum lykilhugtökum ísl­
amstrúar. Hönnun bókarinnar má einn­
ig telja ýmislegt til hróss, auk kápu­
myndar. Það er ekki vaninn að nefna
leturgerðir í ritdómum en þó skipta þær
miklu máli, Minion er alveg einstaklega
gott letur, og óhjákvæmileg blöndun
ólíkra leturgerða innan bókarinnar er
vel heppnuð. Það er undir lokin að
mann tekur að gruna að Runukrossar sé
fyrst og síðast bók um framtíðarsýn.
Það er að segja eðli þess að horfa til
framtíðar. Hvernig sjáum við framtíð­
ina? Af hverju sjáum við hana þannig?
Væri hægt að sjá hana öðruvísi? Þetta er
mikilvægt. Þessu teflir Helgi Ingólfsson
fram í mjög vel heppnaðri skáldsögu.
Tilvísanir
1 Í riti sínu La rebelión de las masas, Uppreisn
fjöldans, 1930.
Aðalsteinn Ingólfsson
Speglar og gluggar
Ragnar Axelsson og Mark Nuttall: Veiði-
menn norðursins, 272 bls., Crymogea,
Reykjavík, 2010.
Páll Stefánsson og Chinamanda Ngozi
Adiche. Áfram Afríka, 240 bls.,
Crymogea, Reykjavík, 2010.
Jónatan Grétarsson og Guðmundur Andri
Thorsson. Andlit, 224 bls., Salka,
Reykjavík, 2010.
Sigurgeir Sigurjónsson og Einar Kárason.
Poppkorn, 224 bls., Forlagið, Reykjavík,
2010.
Við erum það sem athygli okkar beinist
að, engu síður en það sem við borðum.
Um það vitnar nánast öll ljósmyndun.
Stakar ljósmyndir í dagblöðum og tíma­
ritum hafa ef til vill ámóta vægi og slitr­
ótt samtöl við höfunda þeirra á
almannafæri en samankomnar á bók
opinbera þær persónulegt viðhorf þeirra
til ljósmyndarinnar og lífsins. Það sem
gerst hefur í íslenskri ljósmyndun á
undanförnum árum er að ljósmyndarar
hafa í auknum mæli horfið frá því að tjá
sig með vísan í íslenskt landslag en
beina sjónum sínum þess í stað að
mannlífi, breytilegu þjóðfélagsmynstri
og jafnvel pólitískum álitamálum. Að
einhverju leyti má rekja þessar breyting­
ar til átakastjórnmála undangengins
áratugar, en einnig til aukinnar meðvit­
undar íslenskra ljósmyndara um ljós­
myndasöguna, nýmæli í erlendri ljós­
myndun og tilkomu Ljósmyndasafnsins.
Um leið hefur dregið saman með „ein­
skærum“ ljósmyndurum og þeim starfs­
bræðrum þeirra sem gera sig gildandi á
myndlistarvettvangi. Allt er þetta upp­
skrift að heilmikilli gerjun í íslenskri
ljósmyndun sem vart sér fyrir endann á.