Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2011, Side 71

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2011, Side 71
A r f l e i f ð m á r a n s TMM 2011 · 4 71 Trúbador af Íberíuskaga. Smámynd úr handriti af söngvasafninu Cantigas de Santa Maria frá tíma Alfonso hins vitra af Kast- ilíu og León frá 13. öld. sögur í „hofmannlegum“ eða „hirðlegum“ anda, um Tristan (Tristram), Lancelot, Parceval og aðra slíka. Eftir miðbik 12. aldar flæddu og hljóm­ uðu slík kvæði og skáldskapur um Norður­Frakkland, Þýskaland og norðanverða Evrópu. Hið róttækasta í suður­frönsku bókmenntabyltingunni var einmitt hið nýja aðalyrkisefni, rómantísk ást og upphafin dýrkun á konum. Konan, yfirleitt gift tignarkona, sat í miðju hins hofmannlega bókmennta heims, nema ef skáldið var kona sem stundum vildi til. Konan hafði verið í aukahlutverki í evrópskum bókmenntum en nú varð hún stjórnandi og dómari í gerðum karlhetjunnar. Hinn ástsjúki ljóðmælandi var yfirleitt kirfi lega og grimmilega aðskilinn frá hinum þráða/ hinni þráðu eða ástin óendur goldin. Ástin var í meinum og ríkjandi tilfinning ástarharmur. En riddarinn elskaði af fullkomnu trygglyndi og fórnarlund og sem slík virkaði hofmannleg ást mannbætandi og göfgandi og gat rímað við kristilegt meinæti. Þetta var tilfinningaskáldskapur, og þó að lofið sem hlaðið var á hina þráðu (hinn þráða) væri þungvægt yrkisefni þá var það sálarlíf ljóðmælandans sem jafnan var í forgrunni. Þessar hugmyndir voru aristókratískar og byltingarkenndar í senn. Fyrir syni og dætur aðalsmanna var slíkur skáldskapur lokkandi. En
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.