Tímarit Máls og menningar - 01.11.2011, Qupperneq 133

D ó m a r u m b æ k u r
TMM 2011 · 4 133
goðsagnakenndan heim, tímalausan,
ójarðneskan og kynlausan“, eins og hún
lýsir þeim í bókinni. En sennilega er það
ekki þessi „kynlausi“ heimur sem flestir
lesendur staðnæmast við, heldur sú upp­
hafning hins holdlega sem skyndilega
birtist í verkum Kristínar upp úr 2008,
málverkum og ísaumsmyndum af
glenntum og dreyrrauðum vagínum og
meðfylgjandi víbratorum. Að sönnu eru
þetta „umskipti í myndmáli“ Kristínar,
eins og Páll Valsson nefnir, en kannski
ekki eins róttæk og hann vill vera láta.
Því fram að því er myndlist Kristínar
langt í frá kynlaus og ójarðnesk, og ekki
laust við að áhorfandinn skynji ákveðna
togstreitu milli hins andlega og holdlega
í fasi hennar sjálfrar. Fyrir ofan ljós­
myndina af listakonunni og páfanum,
sem áður er nefnd, er önnur mynd af
henni í hlutverki kynþokkafullrar ljós­
myndafyrirsætu. Og hvernig ber að
túlka ljósmyndirnar á blaðsíðu 14, tekn­
ar með þriggja ára millibili, en þær sýna
annars vegar saklausa klausturmærina
Kristínu, hins vegar eggjandi „tál­
kvendi“,: Venus í loðfeldi.
Þótt eldri myndir Kristínar af pöruð­
um karl­ og kvenfígúrum séu ekki löðr­
andi í sexappíli, er bæði heteró­ og
hómóerótíska spennu að finna í mörg­
um þeirra (Vinir, 1996, Fjallgangan,
2001) og fyrir aldamótin birtist vagínu­
mótífið „undir rós“ í rósaknúppum og
öðrum blómum. Landslagsmyndirnar
sem listakonan málar í aðdraganda
„umskiptanna“ minna síðan ítrekað á
rök, lífræn form og opin kvenskaut
(Leiðin, 2007). Þegar upp er staðið ein­
kennist hrá vegsömun Kristínar á kyn­
krafti konunnar og unaðssemdum mun­
úðarvímunnar af heiðarleika og hug­
dirfsku, ekki síst vegna þess að þar fer
hún ekki einasta gegn siðferðilegri
bannhelgi, heldur vegur að rótum þeirr­
ar verkmenntar sem verið hefur undir­
staða myndlistar hennar í aldarfjórð­
ung. Vísast liggur leiðin fram á við í
einhvers konar samræmingu þessara
tveggja þátta, erótíkurinnar og hins fág­
aða handverks. Og af nýjustu myndum
Kristínar að dæma er sú aðgerð komin
vel á veg.
Þetta líf, þetta líf
Útúrdúr heitir vasaforlag með háleit
markmið í Reykjavík. Að minnsta kosti
hefur það staðið fyrir útgáfu vandaðra
bókverka eða bóka sem í fljótu bragði
virðast ekki líklegar til að rata á met­
sölulista. Vonandi er fyrirtækið enn við
lýði þegar þessi orð eru skrifuð. Á þess
vegum er bókverk í stóru broti sem
nefnist TSOYL, sem stendur fyrir The
Story of Your Life, höfundur er Harald­
ur Jónsson myndlistarmaður. Auk hans
kemur Ámundi útlitshönnuður hér
einnig við sögu. Öfugt við aðrar bækur
sem hér eru til umfjöllunar er innihald­
ið alfarið á ábyrgð myndlistarmannsins,
þetta er hans „líf“, hans „viðhorf“,
örstuttur texti eftir Miriam Bäckström
fær að fljóta með á útsíðu aftast, nánast
eins og eftirþankar.
Ljósmyndin er ein af mörgum miðl­
um sem Haraldur notar í myndlist
sinni. Hér beinir hann myndavél sinni
að fyrirbærum sem hugnast honum með
einum eða öðrum hætti, eða þá að hann
sviðsetur atburði eða stemmningar eftir
eigin höfði og myndar – eða lætur
mynda – þær. Meginforsendan er: hver
maður er það sem hann tekur mynd af,
engu síður en það sem hann lætur ofan í
sig. Það líf sem Haraldur „lýsir“ er, eins
og líf okkar flestra, ofur hversdagslegt,
viðburðasnautt en samt markvert, jafn­
vel dularfullt í hversdagsleika sínum.
Bäckström nefnir það „ekki­líf“ eða
„non event“ í pistli sínum. Það er líf án
nokkurs þess sem talist getur óvenjulegt,
án dramatískra viðburða eða hluta/fyr­