Tímarit Máls og menningar - 01.02.2016, Page 70

H a u k u r I n g va r s s o n
70 TMM 2016 · 1
börnin hugkvæmdist Unni að ávarpa Petru á þýsku, þetta var svona Doktor–
Livingstone–I–presume–moment því þarna fundu þær hvor aðra, fengu stað-
festingu á því að sambandið milli þeirra var annað og meira en grunur. Petra
var pólsk en hafði alist upp í grennd við þýsku landamærin, stundum átti
Unnur erfitt með að fylgja henni eftir á menntaskólaþýskunni sinni en hún
skildi miklu meira en hún hafði búist við. Það kom líka í ljós að orðaforðinn
hennar var ekki alltaf viðeigandi, menningarheimurinn sem hann vísaði
til allt annar en hún hafði grun um. Þegar Unnur ákvað að slá um sig og
syngja: „O, alte Burschenherlichkeit“ hvítnaði Petra og sagði henni að þetta
mætti hún hvergi láta heyrast, þetta væri nasistasöngur. Það hafði mennta-
skólakennarinn aldrei sagt Unni. Hún reyndi í framhaldinu að útskýra fyrir
Petru að þýskukennarinn hennar hefði reyndar verið uppnefndur Hitler.
Petra sá ekkert spaugilegt við það og skildi alltaf minna og minna eftir því
sem Unnur reyndi að útskýra meira.
„Þið Íslendingar skiljið ekki svona hörmungar. Þið hafið ekki reynslu af
neinu í líkingu við stríðið.“
Unni fannst ásökunin þungbær. Hún fann fyrir kekki í hálsinum.
„Ich,“ sagði hún og hafði aldrei komist nær því að opna sig um árásina en
hún komst ekki lengra. Átti ekki orð, hvorki á þýsku né íslensku. Stóð bara
stjörf frammi fyrir þessu orði sem ískraði í höfðinu á henni:
Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich
Ich Ich
Seinni heimsstyrjöldin kom ekki upp á milli Unnar og Petru en vinátta þeirra
afmarkaðist af veggjum leikskólans. Unnur velti því stundum fyrir sér hvort
þessu væri öðru vísi farið ef þær væru báðar íslenskar, hvort hún veigraði sér
við að hitta hana utan vinnu vegna þess að hún væri pólsk. En þetta náði aldrei
neitt lengra en það, hún ákvað bara að meðan Petra hefði ekki frumkvæði að
því að taka vináttu þeirra á næsta stig þá myndi hún ekki gera það.
***
Petra byrjar að ganga frá meðan Unnur sinnir börnunum og tekur á móti
foreldrunum. Börnin hverfa eitt af öðru og þegar klukkuna vantar tíu mín-
útur í fimm er Petra búin að öllu og bara eitt barn eftir. Petra yppir öxlum
og lítur í kringum sig, Unnur endurtekur látbragð hennar og kinkar kolli.
Svo kveðjast þær með vinkum og Petra gengur af stað inn á kennarastofuna.
„Fer pabbi minn ekki að koma?“ spyr barnið sem situr við borð og púslar.
„Jú, nú fer pabbi alveg að koma,“ svarar Unnur og hefur ekki augun af
klukkunni.
Þetta er einn af hjólapöbbunum. Hann er yfirleitt stundvís og mjög áhuga-
samur. Spyr mikið. Þarf mikla viðurkenningu á því hvað hann sé ábyrgur.
Hann er einhleypur. Unnur man eftir því að hafa séð hann í bænum. Hann