Þjóðarbúskapurinn - 01.08.1983, Page 41

39
starfsmönnum en um 55% hjá öðrum launþegum. Með hliðsjón af ákvæðum
bráðabirgðalaga nr. 54 frá 27. maí síðastliðnum er áætlað, að meðalhækkun
kauptaxta á þessu ári verði rétt innan við 50% hjá opinberum starfsmönnum en
um 48% hjá öðrum launþegum. Samkvæmt þessari áætlun yrði hækkunin frá
upphafi ársins til loka um 33%.
Upplýsingar um tekjuþróun einstaklinga hafa á síðari árum orðið mun
ítarlegri og áreiðanlegri en áður var. Hér veldur einkum heildarúrvinnsla úr
skattframtölum einstaklinga, sundurliðuð eftir einstökum tekjuliðum, en þessar
upplýsingar liggja jafnan fyrir um svipað leyti og skattálagningartölur eru birtar.
Samkvæmt upplýsingum úr framtölum þessa árs er talið, að atvinnutekjur
launþega á árinu 1982 hafi hækkað um tæplega 56% miðað við 1981, þegar á
heildina er litið, eða um tæplega 54% á mann. Enn liggja ekki fyrir upplýsingar
um tekjubreytingar hjá einstökum stéttum. Þó má ætla, að tekjur fiskimanna
hafi hækkað nokkru minna en tekjur launafólks í landi, eða um 45%, og veldur
því að mestu verulegur samdráttur í afla á síðasta ári. Samkvæmt þessu má ætla,
að atvinnutekjur launþega annarra en fiskimanna hafi aukist um nálægt 57% í
heild milli 1981 og 1982. Aukningin er um 55% á mann eða rösklega 3%
umfram hækkun kauptaxta.
Skýringin á auknum atvinnutekjum umfram kauptaxta er án efa margþætt.
Samkvæmt tölum Kjararannsóknarnefndar um vinnutíma launþega innan ASÍ
má ætla, að meðalvinnustundafjöldi á viku hafi aukist heldur milli áranna 1981
og 1982; mest hjá iðnaðarmönnum og verkakonum, minnst hjá verkamönnum.
Ekki liggja fyrir upplýsingar um vinnutíma annarra launþega, en þó má telja, að
þegar á heildina er litið, valdi lengri vinnutími einhverju um hækkun atvinnu-
tekna umfram taxta, eða sem gæti numið um 0,5-1,0%. Samkvæmt skattfram-
tölum sýnist fjölgun framteljenda að baki atvinnutekjunum vera rétt tæplega
2%, þannig að það, sem enn skilur á milli breytinga atvinnutekna og kauptaxta,
virðist mega rekja til áhrifa annarra þátta á tekjumyndunina en hér hefur verið
fjallað um, þ. e. breyting greiðslna umfram metnar breytingar taxta með einum
eða öðrum hætti. Nokkra vísbendingu um þessa afgangsstærð má einnig lesa út
úr tölum Kjararannsóknarnefndar um svokallað hreint tímakaup í dagvinnu
samkvæmt úrtaksathugunum samanborið við áætlaða breytingu dagvinnutaxta
(sbr. töflur 43 og 44 í viðauka) og virðast tölur Kjararannsóknarnefndar renna
nokkrum stoðum undir þá áætlun, sem sett var fram hér á undan.
Bætur lífeyristrygginga eru taldar hafa hækkað talsvert meira en atvinnutekjur
árið 1982 bæði vegna fjölgunar lífeyrisþega og aukinna réttinda. Vaxtatekjur
einstaklinga eru einnig taldar hafa hækkað verulega á síðasta ári, einkum vegna
aukinnar verðtryggingar sparifjár.
í heild eru tekjur einstaklinga aðrar en atvinnutekjur, þ. e. tilfærslutekjur,
vaxtatekjur o. fl., taldar hafa hækkað um rúmlega 68% árið 1982, samanborið
við um 56% hækkun atvinnutekna. Af þessum sökum eru heildartekjur
einstaklinga taldar hafa hækkað meira en atvinnutekjur milli 1981 og 1982, eða
um rúmlega 58% í heild.
Samkvæmt upplýsingum ríkisskattstjóra um álagningu beinna skatta á ein-