Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1969, Blaðsíða 74

72 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
einna mest í kvistmýrinni, en rninnst í mó-
lendinu, sjá myndir.
Fosfórmagn úthagagróðursins var einnig
svipað í öllum gróðurhverfum í byrjun til-
raunar eða 0.19% í mólendinu, 0.21% í
jaðrinum, 0.25% í mýrinni, 0.17% í tjarn-
argróðrinum og 0.20% í kvistmýrinni. Fos-
fórmagnið breyttist á svipaðan hátt og hrá-
eggjahvítan, og þegar leið á tilraunaskeið-
ið, lækkaði foslórinn í grasinu jafnt og þétt
og var í lok tilraunar kominn niður í helni-
ing magnsins í byrjun tilraunar í öllum
gróðurhverfum.
Magni nítratköfnunarefnis í sýnunum af
úthagagróðrinum hefur áður verið lýst
(Björn Jóhannesson, 1961), en það var
ákvarðað í grasi af mólendinu, jaðrinum
og mýrinni. Það reyndist alls staðar lágt,
miðað við nítratköfnunarefnið í túngróðr-
inum. Það komst hæst i 0.059%, í mólend-
inu hinn 9. júní, en var lægra í hinum
gróðurhverfunum og var því nær horfið í
mólendinu og jaðrinum 1. september, en
var þá 0.011% í mýrargróðrinum.
Heilsufar kúnna
Eftirfarandi lýsingar á heilsufari kúnna
og sjúkdómslýsingar á veikum kúm eru
gerðar af Jóhannesi Þ. Eiríkssyni ráðunaut,
en hann hafði daglegt eftirlit með kúnum
í tilraun þessari.
Flinn 28. maí var mjög sterk súrdoðalykt
af einni kúnni í flokki A I (Laufa). Fíún át
mjög mikið af fóðursalti þennan dag. Súr-
doðalyktin hvarf eftir fáa daga, en kýrin
hélt áfram að éta mikið fóðursalt allt til-
raunaskeiðið og át meira af því en nokkur
önnur kýr í tilrauninni.
Flinn 28. maí bar á helti hjá einni kúnni
í flokki B II (Hetta). Henni batnaði heltin
um stundarsakir, en 27. júní tók heltin sig
upp aftur. Flinn 30. júní voru lagaðar
klaufir á öllum fótum kýrinnar, en þrátt
fyrir það ágerðist heltin svo næstu tvær
vikurnar, að kýrin hætti að fylgja hinum
kúnum eftir á beitinni, og 14. júlí var kýr-
in tekin úr tilrauninni og sett á tún.
Hinn 29. mai fékk ein kýrin í flokki A II
skitu (Mjóna). Henni batnaði, án þess að
henni væru gefin meðul. Sú kýr marðist á
spena 6. júní, og var skorið í hann. Henni
bötnuðu spenameiðslin fljótt, og virtist
hún ekki lækka í nyt af þessum sökum.
Hinn 4. júní var ein kýrin í flokki B I
draghölt á vinstra framfæti (Freyja). Helt-
in ágerðist næstu daga, og 7. júní var hún
svo hölt, að hún gekk ekki úr fjósinu.
Dýralæknir skoðaði kúna 11. júní og fann
engin merki um meiðsli í fótum. Þann dag
var kúnni gefið 20 cm3 af phosphonal und-
ir húð, og fór hún út um kvöldð. Hinn
14. júní var kýrin enn aum í fætinum, og
var henni þá enn gefið 20 cm3 af phos-
phonal. Ur því bar ekki á veikindum hjá
þessari kú. Hún lækkaði í nyt úr 12.8 kg
hinn 2. júní í 7.8 kg 9. júní, en hækkaði
aftur í 12.0 kg 16. júní og virtist í eðli-
legri nyt úr því.
Hinn 13. júní veiktist ein kýrin í flokki
B I (Kreppa). Hún hafði verið óhraust að
sjá nokkra næstu daga á undan. Hinn 13.
júní klukkan 16:50, þegar kýrnar voru ný-
komnar í fjósið, fékk hún skyndilega
krampa. Lýsti krampinn sér þannig:
Kýrin stóð á básnum, þegar krampakast-
ið byrjaði. Skjálfti fór um allan líkamann,
hún spyrnti við öllum fótum, hálsinn var
stífur og hausinn teygður fram. Þannig stóð
kýrin í um eina mínútu, en féll þá niður,
sperrti frá sér alla fætur og stirðnaði öll.
Fæturnir krepptust því næst saman. Hún
lamdi hausnum til og ofsalegur skjálfti fór
um allan líkamann. Virtist hún þá missa
meðvitund í um eina mínútu. Krampakast-
ið stóð yfir hverju sinni í 4—5 mínútur,
en um það bil, sem því var að Ijúka, fóru
kippir um líkamann og andardrátturinn
var þungur. Flm 10 mínútum eftir, að kast-
inu lauk, stóð kýrin upp og var þá engan
skjálfta unnt að sjá á vöðvunum.
Aðfaranótt 14. júní var kýrin eirðarlaus