Fræðaþing landbúnaðarins - 03.02.2006, Side 245

Kortlagning og flokkun lands
Hekluskógasvæðinu hefur verið skipt í nokkra flokka eftir virkni rofs og gróðurþekju.
Við flokkunina var stuðst við kortlagningu Landgræðslunnar (frá 1998-2001) og
Nytjalands (gróðurgreining gervitunglamyndar frá 1999). SPOT5 gervitunglamynd
tekin árið 2003 var einnig notuð við flokkunina.
Hér er gerð grein fyrir einkennum svæðanna og þeim landgræðsluaðgerðum sem þarf
að beita svo hægt verði að heija gróðursetningu. Fyrirhugaðar aðgerðir taka mið af
kortlagningu svæðisins auk þekkingar og reynslu þeirra aðila sem hafa unnið að
verkefninu. A lítt grónum svæðum þarf að heija uppgræðslu þannig að hægt verið að
gróðursetja birki og víði þegar sandfok hefiir verið stöðvað. A grónari svæðum er
hægt að gróðursetja strax í trjálundi.
Lykilatriði er að aðgerðir leiði til framvindu skóg- eða kjarrlendis sem þurfi litla
eftirfylgni þegar fram í sækir. Þetta fæst með því að nota belgjurtir sem fóðra
trjáplöntur og annan gróður með nitri sem þær binda úr andrúmslofti. Á þennan hátt
má koma í veg fyrir margra ára endurtekna áburðargjöf.
Flokkun og aðgerðir
1) Lítt gróið land sem þarfnast uppgræðslu.
a) Lítt gróið (gróðurþekja 0-33 %) og mikið sandfok (rofflokkar 4 - 5). 14.710 ha.
Aðgerð: Gert er ráð fyrir að sá melgresi í 50% þessa lands. Þetta er gert sökum
þess að sáningar melgresis eru mjög dýrar og fræframboð takmarkað. Einnig er
talið að hinn hluti svæðisins sé ekki véltækur fyrir sáðvélar. Áburði verður
hinsvegar dreift á þann hluta, því þegar fram líða stundir mun ffæregn skila sér á
þau svæði og mun áburðargjöf styrkja nýgræðinginn. Að 8-10 árum liðnum eftir
melsáningar er gert ráð fyrir að hægt verði að gróðursetja birki, víði og belgjurtir í
trjálundi.
b) Lítt gróið (gróðurþekja 0-33 %), þar sem sandfok er minna en í flokki la
(rofflokkar 1 - 3 ). 19.230 ha.
Aðgerð: Grassáningar. Gert er ráð fyrir grassáningum í 75% lands sem flokkast á
þennan hátt. Engar aðgerðir verði á um 25% þess þar sem landið er ekki fært
vélum. Að 2-3 árum liðnum frá sáningu er gert ráð fyrir að svæðið verði tilbúið til
gróðursetningar birkis, víðis og belgjurta í trjálundi.
2) Hálfgróið fgróðurbekia 34 - 66 %L rvrt land með litlu rofi (rofflokkar 1 - 3 ).
a) Hálfgróið land þar sem áburðargjöf ein og sér gæti flýtt framvindu og sáningar
taldar ónauðsynlegar. 7.890 ha.
Aðgerð: Áburðargjöf í þrjú skipti. Gróður eflist og í kjölfarið verður unnt að
gróðursetja birki, víði og belgjurtir í trjálundi. I útreikningum er gert ráð fyrir að
dreifa áburði með kastdreifara.
b) Hálfgróið land þar sem hægt er án annarra aðgerða að gróðursetja birki og víði í
lundi með aðstoð belgjurta. 3.590 ha.
3) Gamlar lúpínusáningar. Hér er gert ráð fyrir gróðursetningu víðis og birkis í
trjálundi beint í lúpínusáningar. 4.280 ha.
4) Gróið land. 12.690 ha. Gert er ráð fyrir að gróðursetja annað hvort birki eða víði í
30% þess um 3.800 ha.
243